Dijitale Özel Hoş geldin Faizi ile Renkli Hesap açın, kazanmaya hemen başlayın!

Terimler Sözlüğü

  • A
  • B
  • C
  • Ç
  • D
  • E
  • F
  • G
  • H
  • I
  • İ
  • J
  • K
  • L
  • M
  • N
  • O
  • Ö
  • P
  • R
  • S
  • Ş
  • T
  • U
  • Ü
  • V
  • Y
  • Z

Açık Anahtarlı Şifreleme

Şifre ve deşifre işlemleri için farklı anahtarların kullanıldığı bir şifreleme sistemidir.

AML

Kara para aklama kontrol sistemi (Anti Money Laundering). Finansal kurumların ve diğer kuruluşların kara para aklama faaliyetlerini önleme, tespit etme ve raporlama yükümlülüğünü getiren yasal kontrolleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Akreditif

Bir bankanın, kendi şubelerinden birinde ya da bir başka bankada, bir kimse için kendi yükümlülüğü altında açtırdığı miktarı belirli kredi hesabıdır.

Bitcoin

Banka ya da resmi bir kuruluşla ilgisi olmayan elektronik para birimi. Fiziksel bir biçimi yoktur, sanal bir paradır.

Chargeback

Ters ibraz. Özellikle bir kredi kartı işleminin ödeyenine para iadesinde kullanılır.

Data Exchange

Elektronik veri değişimi. Farklı kuruluşlardaki uygulamalar arasında yapısal veri değişimidir.

Dijital Cüzdan

Dijital cüzdan bir kişinin elektronik işlem yapmasına izin veren bir elektronik cihaz anlamına gelir. Bilgisayarla yapılan online alışverişler ve akıllı telefon kullanımıyla satın alma yapmak buna örnektir.

Forex

Uluslararası döviz piyasası (Foreign Exchange). Bir ülkenin para birimi ile başka bir ülkenin para birimi arasındaki değişim oranından faydalanılarak, döviz ticaretinin yapıldığı uluslararası piyasaların tamamını ifade eder.

Forfaiting

Forfaiting vadeli mal ve hizmet ihracatından doğan ve belirli bir ödeme planına bağlı olarak tahsil edilecek olan alacakların daha önce bu hakkı elinde bulunduranlara kayıtsız şartsız ve vazgeçilmez olarak, bir banka veya bu alanda uzmanlaşmış bir finans kuruluşu tarafından satın alınarak iskonto edilmesidir.

Hedge Fonu

Serbest yatırım fonu. Belirli kısıtlamaları en aza indirgenmiş, mümkün olduğunca esnek yatırım stratejisi izlenebilen bir yatırım fonu türüdür. Hedge fonları açığa satış yapabilme ve borçlanabilme (borç alınan kaynakla yatırım yapabilme) olanakları sunar.

Gölge Bankacılık

Shadow Banking. Bankacılık sektörü gibi risklere sahip olan banka dışı kredi aracılık faaliyetleridir.

Konvertibilite

Bir ülke parasının, döviz piyasalarında başka bir ülke parası ile serbestçe değiştirilebilmesi ve uluslararası ticari işlemlerde değişim aracı olarak kullanılabilmesidir.

Kriptopara

Ülke, banka ya da herhangi bir kuruluşa bağlı olmadan kullanıcıdan kullanıcıya ulaştırılan sanal para teknolojisidir. Bitcoin’i bu alandaki ilk ve en önemli örnek olarak gösterebiliriz. Litecoin, Peercoin ve Namecoin de kriptopara örnekleri arasında sayılabilir.

NFC

Yakın Alan Teknolojisi (Near Fields Comminication).  NFC, mobil telefon teknolojisi ile temassız servislerin bir kombinasyonudur.

Paylaşım Ekonomisi

Sharing Economy. Paylaşım ekonomisi sahibince seyrek gereksinim duyulan bir gerecin ya da hizmetin sahibince kullanılmadığı zamanlarda ihtiyacı olan başka kullanıcılara, uzmanlaşmış bir pazarlayıcı tarafından sunulması ve kullanıcının ödediği kullanım ücretinden pazarlayıcının bir pay alması temelli alışveriş düzenidir.

Pharming

Kötü amaçlı kişilerce bilgisayara bir program yükleyerek bir web sitesinin trafiğini başka bir sahte siteye yönlendirmeyi amaçlayan bir siber saldırıdır.

PSI/CSS

Kartlı ödeme endüstrisinin veri güvenlik standardıdır. Kredi kartının işlenmesi, iletilmesi ve saklanması aşamalarında uyulması gereken mantıksal ve fiziksel bilgi güvenliği kurallarını tanımlar.

Tek Kullanımlık Şifre

OTP veya One Time Password. İşlemlerin doğrulanması için tek seferlik kullanım amacıyla üretilen ve/veya gönderilen şifrelerdir. Online alışverişlerde satın alma sırasında telefonunuza gönderilen şifrelerdir.

Token

Session Token olarak da bilinen bu kod her kullacının yaptığı işlemi özel kılar, başka bir benzeri olmayan tanımlayıcı bir koddur.

Thin File

Kredi puanlama dünyasında kısa bir kredi geçmişi olan müşteriyi tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Yüksek Frekanslı İşlemler

High Frequency Trading veya HFT. Özel geliştirilmiş programlar ve donanımlarla, borsa verisi incelenerek saniyelik veya birkaç saatlik açılan kâr fırsatları incelenen hisse senedi işlemleridir.

Arbitraj

Herhangi bir finansal değer taşıyan enstrümanın, dövizin veya malın aynı anda bir piyasadan alınıp diğer bir piyasada satılarak kar edilmesi işlemi.

Brick And Mortar Bank

Tuğla-Harç Bankacılığı. Banka ve müşterinin fiziksel olarak ve yüz yüze biçimde iletişime geçmeleri. Klasik bankacılık için kullanılan bir terimdir.

Big Mac Endeksi

Big Mac endeksi, farklı para birimlerinin satın alma gücünü farklı ülkelerdeki bir Big Mac'in fiyatlarıyla karşılaştıran bir gösterge.

Bütçe açığı

Giderlerin, gelirden fazla olması durumu. Örneğin, devletin elde edeceği vergi gelirlerinin harcamalardan az olmasında açık oluşur.

Cari fiyat

Belirli bir zamanda, piyasada yürürlükte olan ve enflasyonun etkisine göre belirlenen fiyat.

Çapraz kur

İki yabancı para biriminin, o para biriminin geçerli olduğu bir başka ülkedeki değerini göstermek için kullanılan terim.

Dalgalı kur

Bir ülke parasının diğer ülke paraları karşısındaki fiyatının piyasada döviz arz ve talebi tarafından belirlendiği sistem. Örneğin; Türkiye’de dolara talebin artması ve bu sırada piyasadaki dolar miktarında düşüş olması durumunda dolar kuru yükselir. Tersi olursa kur aşağı iner.

Daraltıcı (sıkılaştırıcı) para politikası

Enflasyonu düşürmek amacıyla uygulanan ve faiz oranlarının yükseltilmesi, piyasadaki para miktarının düşürülmesi gibi yöntemlerin kullanılması.

Deflasyon

Piyasada mal veya hizmet sunumunun, talep edilen miktarı aşmasıyla fiyatlarının düşmesi. Piyasada talep edilenden daha fazla ürün varsa o ürünün fiyatının düşeceği kabul edilir. Aynı durum para için de geçerlidir.

Devalüasyon

Bir ülkede yürürlükte olan milli paranın bizzat hükümet veya merkez bankası tarafından isteyerek düşürülmesi.

Dezenflasyon

Enflasyon oluşumuna dair belirtilerin önlenmesi amacıyla alınan tedbirler.

Dolarizasyon

Bir ülkede piyasa içindeki aktörlerin birikim ve değişim aracı olarak kendi milli para birimi yerine bir başka ülkenin para birimini kullanması.

Fintech

Finans teknolojisi. Finansal hizmetlerin sunumunda geleneksel finansal yöntemlerle rekabet etmeyi amaçlayan bir teknoloji ve yeniliktir.

Finansal istikrar

Piyasa içinde faaliyet gösteren kurum ve sistemlerin istikrarını anlatmak için kullanılan ifade. Kısacası; risklere veya ani gelişen şoklara karşı dirençli oluş hali.

Gösterge faiz

Vadesine iki yıl kalmış, üç veya altı ayda bir kupon ödemesi olan devlet tahvilleri arasında en çok işlem gören (veya son üç işlem günü içinde en çok işlem gören) devlet tahvilinin faizidir.

Parite

Bir ülkenin parası esas alınarak, diğer ülke parasının bu esas alınan ülke parası karşısında hesaplanan değeri.

Temerrüt

Bir borç ya da yükümlülüğün zamanında yerine getirilmemesi.

Likidite tercihi teorisi

Keynes tarafından ortaya atılan likidite tercihi teorisi; spekülasyon güdüsü ile para talebinin faiz oranlarındaki değişmelere karşı son derece duyarlı olduğunu ifade etmektedir. Likidite tercihi faiz oranı yükseldikçe azalırken, faiz oranı düştükçe artar.

Likidite tuzağı

Likidite tuzağı para arzındaki artış oranlarının ekonomiyi canlandırma konusunda etkisiz kalması halidir. Likidite tuzağı ve riski çoğunlukla deflasyonist beklentilerin ağırlıklı olduğu dönemlerde ortaya çıkar.

Manipülasyon

Piyasada canlılık yaratmak amacıyla gerçekçi olmayan alım satım işlemi yapmak.

Mevduat

Gerçek ve tüzel kişilerin, istedikleri anda ya da belirli bir süre sonra geri almak üzere belli finansal kurumlara yatırdıkları para.

Miktar teorisi

Para arzının doğrudan doğruya fiyat seviyesiyle orantılı olduğunu belirten para ekonomisi kuramı.

Resesyon

Ekonomik büyümenin belirli bir süre aşağı yönlü olması veya yavaşlaması.

Sabit kur

Ulusal bir paranın, yabancı bir para değerine sabitlenmesi. Bu bazen açık bazen de zımni (kapalı) olarak yapılır.

Spekülasyon

Herhangi bir varlığın düşük bir fiyattan alınarak daha yüksek bir fiyata satılması.

Stagflasyon

Üretimin düştüğü veya sabit kaldığı yerde enflasyonun yükselmesidir.

Zorunlu karşılık oranı

Banka ve diğer finansal kuruluşların, mevduat, kredi ve benzeri yükümlülüklerine karşılık merkez bankasında tutmak zorunda oldukları rezerv miktarı.

A/B Testi

A/B testi, bir kullanıcı deneyimi araştırma metodolojisidir. Aynı sayfanın benzer iki versiyonunu karşılaştırarak satışlar açısından hangisinin daha başarılı olduğunuzu görmenizi sağlar.

Affiliate Marketing / Satış Ortaklığı 

Bir kişi ya da kurumun, bir ürün ya da hizmetin sadece pazarlanma sürecinde rol alarak üreticiden komisyon aldığı bir pazarlama türü. Sosyal medyada influencer’lar üzerinden yapılan satışlar buna örnektir. 

Bayilik Sistemi 

Bir ticari işletmenin hali hazırda satışını yapmakta olduğu ürün ya da hizmetlerin, diğer ticari işletmeler kanalı ile de satışa sunulmasıdır. Bu sayede ürünün ilk satıcısı olan işletme satış kanallarını artırırır, bayiler ise daha düşük yatırımlar ile gelir elde edebilirler.

Çerezler/ Cookies 

Çok karşılaştığımız kavramlardan biri. Web siteleri ziyaretçilerin tarayıcılarına küçük metin dosyaları göndererek sitelerindeki hareketlerini kaydeder. Ziyaretçiler aynı siteye tekrar geldiklerinde bu dosyalar web sitesinin sunucusuna geri gönderilir.

Çapraz Satış / Cross-selling 

Online satıcıların satın alınan bir ürünle birlikte kullanılması veya o ürünün kullanımını kolaylaştırması olası ürünleri müşteriye sunduğu pazarlama biçimi.

Dijital Cüzdan 

E-cüzdan ismiyle de bilinen Dijital Cüzdan, çok sayıda ödeme yöntemi ve web sitesi için kullanıcıların ödeme bilgilerini ve şifrelerini güvenli bir şekilde saklayan yazılım tabanlı bir sistemdir. Bu sayede satın alma işlemleri hızlı ve güvenli bir şekilde yapılabilir. 

Dönüşüm / Conversion  

Sitenize gelen ziyaretçinin alışveriş yaparak müşteriye dönüşmesi. E-Ticaret’te amaç da bu olmalıdır. 

E-imza 

Elektronik ortamlarda imza yerine kullanılabilen yasal kimlik doğrulama sistemidir. Sayısal imza diye de tanımlanan e-imza, başka bir elektronik veriye eklenen ya da elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan bir veridir. 

Entegrasyon

e-Ticaret entegrasyonu; satışlarınızı gerçekleştirdiğiniz pazaryerleri veya e-ticaret sitenizdeki verileri, kullandığınız diğer uygulamalara aktaran ve tüm bu sistemlerin uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlayan bağlantıya verilen isimdir.

E-posta Yoluyla Pazarlama / E-mail Marketing 

Ürün ve hizmetlerin e-posta yoluyla duyurulduğu pazarlama biçimi. Firmalar e-posta bültenlerine üye olan müşterilerine de indirim seçenekleri sunar. 

Eyleme Çağrı  / Call to Action (CTA)

Sitenizi ziyaret edenleri hemen bir eyleme çağıran duyuru. “Hemen üye olun”, “ Bu fırsatı kaçırmayın”, “İndirimden faydalanın”  gibi cümleler CTA örnekleridir.

Firmadan Firmaya / B2B (Business to Business) 

Sanal mağazanızın başka firmalara ürün veya hizmet sattığı e-ticaret modelidir.

Firmadan Tüketiciye / B2C (Business to Consumer)  

Online satıcının doğrudan tüketiciye ürün veya hizmet sattığı e-ticaret modeli. Trendyol, Morhipo, Hepsiburada, Getir gibi siteler buna örnektir. 

Gecikme / Time Lag 

Sitenizi ziyaret edenler bir şey satın almadan önce kaç gün geçtiğini belirten Google Analytics raporu.

Google My Business / Google Benim İşletmem 

Google’ın işletme sahiplerine sunduğu bir özellik olan bu kayıt sistemi, firmanızın ve e-ticaret sitenizin görünürlüğünü artırmaya yönelik bir özelliktir. Özellikle küçük işletmeler için yararlıdır. 

Hedef Sayfa / Landing Page 

Bir bağlantıya tıklantığında karşınıza gelen sayfa. Bu sayfanın amacı ziyaretçiyi bir eyleme çağırmaktır. Özellikle kampayaları ilk sayfada görebilmenizi sağlar. 

İndirim Kodu / Discount Code 

Online müşterilerin kasada girdiklerinde belli bir indirim veya fırsattan faydalanmalarına yarayan özel kod.

Kredi Kartına Para İadesi / Chargeback 

Kredi kartıyla yapılan ödeme işleminin iptali sonucu kart hamilinin kredi kartına para iadesi işlemi. İade süresi bankadan bankaya değişmekle birlikte günümüzde bu konuda oldukça hızlı çözümler sunulur. 

Mesafeli Satış Sözleşmesi 

Mesafeli satış sözleşmesi, e-ticaret sitelerinde gerçekleştirilen mal ve hizmet satışlarında tüketicinin online ortamda onayladıkları sözleşmedir.

Mobil Ticaret / Mobile Commerce 

Cep telefonu, akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar kullanılarak internet üzerinden alım ve satım yapmaya verilen isim. E-Ticaret terimleri arasında en önemlilerinden biridir. 

Müşteri Sadakati Programı / Customer Loyalty Program  

Firmaların sadık müşterilerini ödüllendirmek için kullandıkları uygulamaların tümü. Örneğin bir giyim firmasının üyelerine özel çeşitli oranlardan indirim yapması. 

Müşteri Yaşam Boyu Değeri 

Bir müşterinin işletme için yaşam boyu ürettiği toplam katkıdır. Müşteri yaşam boyu değeri, bir müşteri için yapılan yatırım karşılığında belli bir zaman diliminde beklenilen kazanç olarak da tanımlanabilir.

Ortalama Sipariş Miktarı / Average Order Value 

Bir müşterinin sitenizi ziyaret ettiğinde harcadığı ortalama miktardır. 

Paket Satış /Bundling 

Benzer veya birlikte kullanılması olası birkaç ürünün paketlenerek birlikte satışa sunulması. Bayram paketleri, Yılbaşı sepetleri gibi ürünler buna örnek olabilir. 

Sepet Bırakma Oranı / Cart Abandonment Rate 

Doldurulan ama alışveriş tamamlanmadan bırakılan sanal sepetlerin tamamlanan alışveriş sayısına oranı. Genellikle “Beni sepetinde unuttun!” diye sonrasında bir e-mail aldığınız durumlar buna örnektir.

Sipariş Karşılama / Fulfillment 

Sanal mağazanızda siparişlerin alınmasını, hazırlanmasını ve kargoya verilmesini sağlayan sistem.

Sitede Geçirilen Ortalama Zaman/ Average Time on Site 

Bir müşterinin, belirli bir zaman aralığında sitenizde geçirdiği ortalama saniye sayısı. Web trafiğinizi analiz ederken en belirgin dinamiklerden biri sitenizde geçirilen ortalama zamandır. 

Siteden Çıkma Oranı/ Bounce Rate  

Sitenizdeki bir sayfayı ziyaret edip hiçbir yere tıklamadan ayrılan kişilerin yüzde olarak oranı. Bunu önlemek amacıyla sitenizde doğru yönlendirmeler ve teklifler yapmalısınız. 

Stoksuz Satış / Drop-shipping 

Sanal mağazanın sattığı ürünü stokta bulundurmadığı, müşterisinin teslimat adresini ürünü göndermek üzere bir tedarikçiye ilettiği e-ticaret biçimi. Bu durum müşteriye mutlaka iletilir ve tedarik süreci diğer süreçlere göre uzun olabilir. 

Tıklama Başına Ödeme / Pay-Per-Click (PPC)  

İnternet üzerinden reklam verme biçimidir. Reklamveren sadece reklamı üzerine tıklayıp sitesine ulaşan ziyaretçi sayısı üzerinden ödeme yapar.

Üst Versiyonu Satmak / Upselling 

Müşterileri satın aldıkların ürünün daha fazla özelliğe sahip, daha yeni, daha kullanışlı veya daha pahalı bir çeşidini almaya ikna etmek.

Yönlendirme / Referral  

Müşterilerin tanıdıklarını belli bir siteden veya sanal mağazadan alışveriş yapmak üzere yönlendirmesi. “Arkadaşına Öner” ismiyle daha iyi bilinir. 

INTERACTIVE ADVERTISING

Türkçe; interaktif reklamcılık. Dijital pazarlamada etkileşimli reklamcılığı ifade eder.

INTERSTITIAL 

Web sitelerindeki sayfa geçişlerinde çıkan ve ekranı kaplayan reklam türünü ifade eder. 

JACKPOT

Aynı reklam öğesinin aynı sayfadaki birden fazla reklam birimine aynı anda sunulduğu süreç. Google ve diğer reklam sunucuları bunun gerçekleşmemesini sağlamaya çalışır.

LAZY LOAD

Lazy load, görüntülerin web sitelerinde eşzamansız olarak yüklenmesidir. Yani ekranın üst kısmındaki içerik tamamen yüklendikten sonra veya ilgili görseli tarayıcı da gördükleri zaman yüklenmesi anlamına gelir.

LOCAL AREA NETWORK (LAN)

Yerel alan ağı. Ev, okul, laboratuvar, iş binaları gibi sınırlı coğrafi alanda bilgisayarları ve araçları birbirine bağlayan bir bilgisayar ağıdır.

NAKİT ÖDEME

Bir e-ticaret sitesi üzerinden satın alma yapmak isteyen; ancak herhangi bir şekilde kredi kartı olmayan veya bu kredi kartını kullanmayı tercih etmeyen müşterilere sunulan alternatif bir ödeme şeklidir.

NFC

İngilizce Near Field Communication teriminin kısaltması, Türkçesiyle Yakın alan iletişimi. NFC teknolojisi temelde, NFC standartlarına uyumlu elektronik cihazlar arasında yakın mesafeli haberleşmeyi sağlar.

ÖDEME GEÇİDİ (PAYMENT GATEAWAY)

Ödeme ağ geçidi, e-işletmeler, çevrimiçi perakendeciler, tuğla ve tıklamalar veya geleneksel tuğla ve harç için kredi kartı veya doğrudan ödeme işlemlerine izin veren bir e-ticaret uygulaması hizmet sağlayıcısı tarafından sağlanan bir tüccar hizmetidir.

ÖDEME YÖNTEMİ

Kredi kartı veya banka havalesi gibi, maliyetlerinizi ödemek için kullandığınız yöntemdir. Kullanabileceğiniz ödeme yöntemleri, para biriminize ve ülkenize bağlı olarak değişir.

ÖN BİLGİLENDİRME FORMU

Ön Bilgilendirme Formu “Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü” başlığı altında bulunan ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği'nin 5 maddesinde belirtilmiş olan kişilerin önden bilgilendirildiği yükümlülükleri içeren formdur.

RETURN ON AD SPEND / ROAS (REKLAM HARCAMASININ DÖNÜŞÜ)

“Return on Ad Spend” kelimelerinin baş harfleri ile ortaya çıkan ROAS'ın Türkçesi, “reklam harcamalarınıngeri dönüşü ve/veya getirisi” şeklindedir. Reklam maliyetlerinin verimli kullanılmasını sağlayan ROAS, dijital reklamlar için hesaplanan ve takip edilen bir pazarlama metriğidir.

RETURN ON INVESTMENT / ROI (YATIRIMIN GERI DÖNÜŞÜ)

Türkçede “Yatırım Getirisi” ile karşılanan “Return on Investment” teriminin kısaltması olan ROI, yapılan yatırımın geri dönüşünü, getirisini gösteren bir veridir. ROI değeri ile bir yatırımın sayısal getirisini ve verimliliğini ölçerek sürdürülebilirliğini değerlendirmek için kullanılır.

ŞİFRE

Gizliliği olan şeylerin açılması veya kullanılması için gerekli olan sayısal değerdir. Örneğin banka veya kredi kartlarında kişinin hesabının güvenliği için kişinin kimliğini tanımlamasına yarayan özel şifreler kullanması istenir. Ayrıca online ödemelerde özel şifreleme yöntemleri ile kullanıcıların hassas finansal bilgiler şifrelenerek kullanılırlar.

ŞİFRELEME (ENCRYTION)

Gizlenmek istenen bir bilginin (metin, fotoğraf, ses kaydı, kişisel bilgiler vb.) bir algoritma yardımıyla bir başkası tarafından okunmasını ya da değiştirilmesini engellemek için veri üzerinde yapılan işleme şifreleme denir.

UYGULAMA SERVİS SUNUCUSU (Application Service Provider - ASP)

İnternet üzerinde piyasa oluşturan oyunculara, örneğin ihale, alım satım ve katalog oluşturma gibi uygulama ve hizmetleri satın almak yerine kiralama olanağı veren online dış kaynak veya ağ alanı sağlama servisi.

VPN (SANAL ÖZEL AĞ)

Uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan İnternet teknolojisi. VPN sanal bir ağ uzantısı oluşturduğu için, VPN kullanarak ağa bağlanan bir cihaz, fiziksel olarak bağlıymış gibi o ağ üzerinden veri alışverişinde bulunabilir.

ZAMAN DAMGASI (TIME STAMP)

Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve/veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi amacıyla, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı tarafından elektronik imzayla damgalanarak doğrulanan kayıt anlamına gelmektedir.

COST PER ACTION (CPA)

Her aksiyon için maliyet. Pazarlama ortamlarında bazen edinme başına maliyet olarak yanlış yorumlanan eylem başına maliyet, örneğin bir satış, tıklama veya form gönderme gibi belirli bir eyleme atıfta bulunan bir çevrimiçi reklamcılık ölçümü ve fiyatlandırma modelidir.

CLICK THROUGH RATE (CTR)

Tıklama oranı, belirli bir bağlantıyı tıklayan kullanıcıların bir sayfayı, e-postayı veya reklamı görüntüleyen toplam kullanıcı sayısına oranıdır. Genellikle belirli bir web sitesi için bir çevrimiçi reklam kampanyasının başarısını ve e-posta kampanyalarının etkinliğini ölçmek için kullanılır.

A TİPİ İMTİYAZLI HİSSE

İmtiyazın sözcük anlamı itibariyle tanımı, “Başkalarına tanınmayan özel, kişisel hak veya şart, ayrıcalık” şeklindedir. Uygulamada genelde imtiyaz durumlarına göre paylar gruplandırılır. Örneğin herhangi bir imtiyaza sahip olmayan paylar B grubu paylar olarak adlandırılmakta iken, kar payında/oy hakkında vb. imtiyazlı paylar A grubu paylar olarak adlandırılmaktadır.

AMORTİSMAN

Üretim faaliyetleri sonucunda mal ve hizmetler oluşturulurken geçmiş yıllardan devralınan sermaye mallarında meydana gelen aşınma ve eskimenin parasal değeri.

ACYO

Herhangi bir paranın gerçek değeriyle sürüm değeri arasında veya bir ticari senedin üzerinde yazılı miktarı ile indirimden sonraki tutarı arasında doğan fark.

ADEMİ TEDİYE

Ticari senetlerin vadeleri geldiği halde ödenmemesi hali.

ADVALOREM VERGİ

İktisadi değerler üzerinden bir yüzde dahilinde hesaplanan ve alınan vergi.

AKTÜER

Finansal riskleri değerlendirebilen, çözümler öneren, ve her çözümün uzun dönemdeki sonuçlarını irdeleyebilen profesyoneller.

ALONJ

Kambiyo senetlerinin arka tarafına yapılması gereken işlemler için burada yer kalmadığı durumda, bu kambiyo senedine uzunlamasına eklenen kağıda verilen isim.

ANKES

Kağıt para karşılığı olarak bunu çıkaran banka kasalarındaki mevcut rezerv. Bu rezerv altın, gümüş gibi kıymetli madenler veya döviz olabilir.

APEL

Sermaye şirketlerinde, özellikle anonim şirketlerde, ortakların taahhüt etmiş oldukları sermayelerinden yaptıkları ilk ödemeden sonra, kalan ödenmemiş sermaye payları için şirket tarafından evvelce tespit edildiği şekilde ödemeye davet edilmelerine denir.

ARBİTRAJ

Hisse senedi, tahvil, yabancı para gibi değerli kağıtları daha kârlı görülen başka kağıtlarla değiştirme işidir.

AVAL

Ticari senetlerde, ödemeden sorumlu olanların ödememesi halinde üçüncü bir kişinin alacaklılara senet bedelinin ödeyeceğine ilişkin verdiği güvencedir.

Banka Olmayan Fi̇nansal Hizmet Firmaları

Faktoring, Finansal Kiralama, Finansman Şirketleri ve Varlık Yönetim’dir.

Basi̇t Fai̇z

Ana paraya önceki faizleri üzerine eklenmeden, vade sonunda gerçekleştirilen faiz.

Beyanname

Beyanname, hukuki bir varlığın yetkili makamlara yazılı bir şekilde bildiren belge.

Bordro

Bordro, işverenlerce çalışan her işçi adına ayrı olarak düzenlenmesi gereken, işçi ücretini ve kesintileri gösteren belge.

Bütçe

Bütçe, belirlenmiş bir dönem içerisindeki oluşması öngörülen gelir ve gider tablosunun tahminlerini içeren cetveldir.

Bağli Muamele

Takas, ihraç veya ithal edilen mal, hizmet veya teknoloji transferleri bedelini kısmen ya da bütünüyle mal, hizmet, teknoloji transferi veya kısmen döviz ile karşılandığı satıştır.

Barter

Şirketleri, ihtiyacı olan malları para ödemeden ve hiçbir şekilde nakit akımı olmadan alabilmeleri, bunun karşılığında da atıl stoklarında duran mal ve hizmetleri yine para almadan satarak, ihtiyaçlarını finanse etmeleridir. Aracı bir kurum olmadığı için takastan farklıdır.

Başabaş Değer

Kıymetli evrakın veya diğer kıymetlerin üzerinde yazılı yani nominal değeri ile aynı olan fiyattır.

Bedel-i Fera

Devir bedeli.

Beyaz Ci̇ro

Bir kambiyo senedinin arkasına ve alonjuna atılan imzada lehine ciro yapılan kişi veya kuruluş belirtilmemişse yapılan ciro beyaz cirodur.

Bi̇la Ücret

Ücretsiz, bedava.

Bi̇lanço

Bir kuruluşun, bir ticarethanenin, bir işletmenin belli bir dönem sonunda alacak verecek durumunu, bütün mal ve para varlığını dengeli bir biçimde gösteren çizelge.

Bileşik Faiz

Bileşik faiz, her devre kazanılan faizin ana paraya ilave edilerek, bu miktara tekrar faiz işletilmesi usulüdür.

Birincil Piyasa

Tahvil veya hisse senedi gibi menkul kıymetler ve sermaye piyasası araçlarının bizzat ihraç eden kuruluştan veya bu kuruluşa aracılık eden aracı kurumdan satın alınması işlemidir.

Blanş

Bankalarda günlük fişlerin, akşamları toplanmasıyla kontrol ve türlü amaçlarla kayıt edildiği cetvel.

Blokaj

Yetkili bir makamın müsaadesi olmaksızın bir varlığın sahibi tarafından kullanılamaması.

Borsa Rayici

Gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsalarına, gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade eden değerleme ölçüsü.

Canlı Varlik

Canlı varlık, yaşayan hayvan ve bitkilerdir. Canlı varlıkların, ilk muhasebeleştirmede ve sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değer yaklaşımı kullanılarak muhasebe kayıtlarına alınması gerekir.

Cari Hesap

Türk lirası veya döviz cinsinden açılabilen ve istendiği anda kısmen veya tamamen geri çekilebilen; karşılığında hesap sahibine faiz, kâr veya hangi nam altında olursa olsun bir bedel ödeme zorunluluğu olmayan hesaplar.

Ciro

Ciro, bir işletmenin belirli bir zaman periyodu içerisinde elde ettiği net olmayan kâr oranı.

Çifte Vergilendirme

Çifte vergilendirme tek bir vergi konusu üzerinden birden fazla vergi alınmasıdır. Vergilemede kural, vergi konusu olan şeyin bir kez vergilendirilmesidir.

Çizgili Çek

Bir çek türüdür. Çekler kural olarak ibraz edene ödenir ancak bazen hamil veya keşideci çekin üzerine birbirine paralel ve yatay iki çizgi çizer. Bu takdirde çekin özellikle bankaya veya muhatabın müşterisine ödenmesi gerekir, eğer iki çizgi arasına bir banka ismi yazılırsa bu defa çek, "Özel Çizgili Çek" adını alır.

Dalgalı Kur

Serbest döviz kuru. Dalgalı kur, kamu tarafından müdahale edilmeyen döviz kurunun piyasalarda arz ve talep koşullarına göre belirlenmesidir. Dalgalı kur rejimde yerli paranın yabancı paralarla olan ilişkisi anlık olarak yeniden belirlenir.

Damga Vergisi

Damga Vergisi, her türlü sözleşmeden doğan ve devlet tarafından alınan bir vergi çeşidi. Kişiler ve kurumlar arasındaki anlaşma ve işlemlerin geçerliliğini belgeleyen kağıtlardan alınan vergi.

Damping

İhracatçı firmanın malını dış piyasada, iç piyasada sattığından daha düşük fiyatla satmasıdır. Genellikle stokları eritmek için yapılır.

Dar Piyasa

Bir işletmenin tam kapasitede yarattığı üretiminin karşısında piyasada o mal için mevcut talebin az oluşu.

Devalüasyon

Devalüasyon, sabit kur sistemlerinde ödemeler dengesi açık veren ülkenin ulusal parasının dış satın alma gücünün, hükûmetçe alınan bir kararla düşürülmesidir.

Deblokaj

Bir varlığın yetkili makamların müsaadesi olmaksızın sahibi tarafından kullanılamaz hale getirilmesi. Blokajın yetkili makamların müsaadesi ile kaldırılması işlemine deblokaj denilmektedir.

Değerleme Günü

Değerlemede, iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukları kıymetlerin esas tutulması.

Dinamik Bilanço

Muhasebedeki hesapların karşılaştırılması ve işletmeye girmiş ve kullanılmış gerçek değerlerin hesaplanması ile meydana getirilen bilanço.

Disponibilite

Paraya derhal çevrilebilen değerlerin borçlanma oranı. Mevduat kabul eden bankaların taahhütlerine karşılık olarak nakit veya kolaylıkla nakde çevrilebilir, bu terim diğer bir ifadeyle likiditesi yüksek değerler bulundurma zorunluluğudur.

Disponibl Kiymetler

Derhal paraya çevrilebilen likit veya sonsuz likit gibi değerler.

Dolayli Vergi

Dolaylı vergi, bir gerçek ya da tüzel kişinin geliri veya sermayesi üzerinden değil, kişiler arasında gerçekleşen ekonomik işlemler üzerinden belirlenmiş oranlarda alınan vergi türü.

Efektif

Kullanıma hazır durumda bulunan yabancı ülke paraları.

Envanter

Envanter, sayım, kontrol ve düzeltme işlemlerini yapmak suretiyle, belirli bir tarihteki alacakların borçların ve varlıkların miktar ve değerlerinin saptanması.

Emisyon Primi

Anonim şirketlerde kuruluş veya sermaye artırımı esnasında, pay senedinin üzerinde yazılı değerden (itibari değerden) daha yüksek değerle çıkarılması halinde, bu itibari değer ile satış bedeli arasındaki fark.

Emsal Faiz Orani

Herhangi bir mal veya hizmet hareketine dayanmayan para hareketlerinin de faiz geliri hesaplanmalıdır. Faiz geliri hesaplanırken ilgili tutar için uygulanacak faiz oranının emsallere uygun olması gerekir. Vergi Denetim Kurulu Danışma Komisyonunun 21.06.2022 tarihinde yayımlanan 20.12.2021 tarih ve 2021/DK-1/1 sayılı Kararında; Mükelleflerin, ortaklarına veya ilişkili kişilere para kullandırdığı durumlarda iç emsalin bulunmaması halinde, TCMB tarafından ilan edilen, bankalarca açılan ticari kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranının kullanılması gerektiği belirtilmiştir.

Factoring

Ticari işletmelerin işlemlerinden kaynaklanan kısa vadeli ticari alacaklarının vadesinden önce devrettikleri factoring şirketinden tahsil etmeleri sistemi.

Fas Satişi

Uluslararası ticarette kullanılan malın; satış, sevk ve teslim şeklini gösteren bir tabirdir.

Fek

Ticari hayatta yaratılan bir hukuki sınırlamanın kaldırılması işlemidir.

Fifo (ilk Giren İlk Çikar)

İngilizce, “First in First Out” cümlesinin kısaltması. Türkçesi, “İlk giren ilk çıkar.” İşletmenin stoğa giren ürünlerin giriş sırasıyla çıkmaya başlamasına dayanan bir değerleme yöntemidir. Bellek yöneticisinin yeni bir sayfaya yer açmak için, hangi sayfayı dışarıda bırakacağına karar veren algoritmalardan biridir. Yönlendiriciye gelen ilk paket, iletilecek ilk pakettir.

Fiktif Aktif

İşletme bilançosunda gösterilmekle beraber gerçek değer ifade etmeyen veya işletme bilançosunda uygunsuz olarak bir varlıkmış gibi gösterilen kalemler.

Finansman Bonosu

İhraççıların borçlu sıfatıyla düzenleyip Sermaye Piyasası Kurulu kaydına alınmak suretiyle ihraç ederek sattıkları emre veya hamiline yazılı menkul kıymet niteliğindeki kıymetli evrak.

Finansman Fonu

Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin, yatırım indiriminden faydalanması kabul edilmiş bulunan yatırımların finansmanında kullanmak ve yatırım indirimi belgesinde bu yatırım için öngörülen süre ile sınırlı kalmak kaydıyla ve safi kurum kazancından indirebildikleri fon.

Finansal Risk

Finansal risk, bir şirketin belirli bir finansal değere sahip varlıklarını kaybetme, değerinin azalma olasılığı olarak tanımlanır.

Fizibilite

Bir yatırım projesinin işletmenin politikasına uygunluğunu sağlamak amacıyla ekonomik ve teknik yönlerden yapılan, kuruluş yeri, hukuki sorunlar ve finansman araştırmalarını bünyesine alan, projenin etkinliğini tartışma imkanını veren bilimsel gerçeklere dayalı çalışma.

Forfating

İhracat işlemlerinden doğan alacakların geri dönülmez olarak yani riski tamamen sıfırlayarak forfating kuruluşuna satılmasından doğan iskonto işlemidir.

Fot Satiş

Uluslararası ticarette mal teslim işleminde fiyat belirleme şeklidir.

Franchising

En genel anlamıyla başarılı bir markanın (lisansın) isim hakkının kullandırılmasıdır.

Futures

Futures kontratları, belli bir finansman enstrümanın standart bir miktarı için yapılan ve üzerinde anlaşılmış bir vade sonunda gerçekleşecek alım yada satış sözleşmesidir.

Garanti Fonu

Kredi garanti fonu. Kredi almak isteyip banka tarafından kredi verilmesi uygun bulunan, gelişim vaat eden; ancak kefil bulamayan KOBİ’ler ve KOBİ dışı işletmelere belirli şartlar altında kefil olarak kredi almalarını sağlayan, teminat yetersizliği sorununu çözen finansal destek kurumudur.

Garanti Mektubu

Bankalar tarafından taahhüt altına giren işletmelerin, bu taahhütlerine garanti olmak üzere vermiş oldukları bir belge.

Gayri Kabili Rücu Akredite

Kararlaştırılan akreditif şartlarına tamamen uyulması şartıyla, belirtilen süre içinde çekilecek poliçelerin akreditifi açan banka tarafından kabul edilerek ödeneceği hakkında kesin bir taahhüdü kapsayan akreditiftir.

Gayrimenkul Yatirim Ortakliği

Gayrimenkul yatırım ortaklığı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre kurulmasına Sermaye Piyasası Kurulu tarafından izin verilen bir sermaye piyasası kurumudur.

Gayrisafi Hasilat Tipi Kdv

Katma değer vergisi matrahından sadece mal alışlarının indirildiği, yatırım malı alışları ile yatırım mallarına ait amortismanlar için herhangi bir indirimin yapılmadığı KDV tipi.

Gecikmiş Ciro

Hukuki bir kavramdır. Ödenmemiş senetle ilgili olarak, senedin ödenmeme protestosu çekildikten sonra yapılan cirodur.

Geçici İhracat

İşlenmesi için işçilik görmesi gayesi, ambalajlanması gibi nedenlerle bir malın yurtdışına geçici olarak gönderilmesi işlemidir.

Geçici İthalat Rejimi

Türkiye gümrük bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanımı sırasındaki olağan yıpranma dışında,herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejimdir.

Geçici Teminat

İhaleye istekli olarak katılmak için yatırılması gereken bir bedeldir. İhaleye katılım sağlayabilmek için ödenir.

Gerçek Vergi Yükü

Kişi açısından verginin kişisel gelir ve refahı üzerindeki etkisi, ekonomi açısından; vergi artışının, milli gelir ve toplum refahına getirdiği katkı.

Gizli Müterakkilik

Görünüşte düz orantılı olan bir vergi târifesinin, değerde yapılan indirimler veya değere yapılan zamlarla gerçekte artan orantılı bir târife haline getirilmesi.

Gizli Enflasyon

Fiyatların çok yavaş artması sebebiyle paranın değerindeki düşüşün faiz politikası ile dengelenebildiği enflasyon ortamıdır.

Halka Açık Anonim Ortaklik

Hisse senetleri halka arz edilmiş olan veya ortak sayısının 100’den fazla olması nedeniyle halka arz edilmiş sayılan anonim ortaklık.

Handling Hizmetleri

Ticari hayatımızda “yer hizmetleri” tabiri karşılığında kullanılmaktadır. Örneğin hava meydanlarında uçaklara, limanlarda gemilere sunulan ikram, bakım, onarım, gümrükleme gibi hizmetlere denir.

Hareketli Ortalama Maliyeti

Maliyet hesaplama yöntemi olan bu usulde; imalata sevk veya satış şeklinde de olsa ambardan çıkışlar, çıkış tarihinde işletmenin elinde bulunan stoğun ortalama maliyet bedeline göre değerlendirilir.

Hatır Senedi

Ticari bir işlem ile ilgili olmadan, karşılıksız olarak tanzim edilerek verilmiş olan bono.

Hayat Standardı Esası

Ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının elde ettiği gelir vergisine tabi gelirlerin belli tutarların altına inmesine önlemek amacıyla getirilen vergi güvenlik müessesesi.

Hayalet Hisseler

Gölge hisse senedi olarak da adlandırılır. Bir hayalet hisse senedi planı bazı şirketler tarafından, şirketin üst düzey yöneticileri gibi, seçilen çalışan gruplarıyla kullanım için kullanılan teşvik edici bir şemadır. Temel olarak plan, aslında her bir çalışana hisse vermeden, belirli bir çalışan grubuna şirket hisselerine sahip olmanın faydalarını sağlar.

Hedging

Geniş anlamıyla her çeşit piyasada alım-satım yapan müteşebbislerin ve üreticilerin fiyat değişimlerinden dolayı uğrayacakları zararı karşılamak için başvurdukları yöntem.

Hileli Vergi Suçu

Çift defter kullanma, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı vesikalar tanzim etme veya bunları bilerek kullanma, vesikaları tahrif etme gibi fiillerle verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesine veya eksik tahakkuk ettirilmesine sebebiyet verilmesi.

İane

Yardım amacıyla toplanan para. Muhasebe açısından vergi yasalarında belirtilen yerlere yapılması ve belli oranlar içinde kalması halinde gider yazabilme imkanı vardır.

İaşe

Bir kuruluşun personeli için yasal sınırlar çerçevesinde yaptığı yemek giderleri bu kelime ile adlandırılır.

İkame Mal

Mikroekonomide, ürünler tüketiciler tarafından aynı amaç için kullanılabiliyorsa, iki mal ikamedir. Yani, bir tüketici her iki malı benzer veya karşılaştırılabilir olarak algılar, böylece bir maldan daha fazlasına sahip olmak, tüketicinin diğer maldan daha azını arzulamasına neden olur.

İkmalen Vergi Tarhi

Her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra bu vergiye müteallik olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesi (özel kanunlarında ikmalen tarhiyata ilişkin olarak yer alan hükümler saklıdır.)

(* Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden hesaplanarak miktarının belirlenmesidir.)

İltizam

Devlet gelirlerinin belli bir bedel karşılığında özel teşebbüs tarafından tahsil edilmesi ve işletilmesi.

İndirekt Off Set

Büyük yatırımlarda proje bedelinin bir bölümünün geri alınmasını temin için, projeye katılan yabancı kuruluşun taahhüt edip gerçekleştirdiği ihracattır.

İtfa

Bir borcu azar azar ödeyerek kapatma. Ticari hayatımızda bir borcun azar azar ödenerek bitirilmesi ile muhasebede özellikle demirbaşlar, aktifleştirilen son kıymetlerin değerlerinin yıllara bölünerek yok edilmesi anlamında kullanılmaktadır.

İtibar Emri

Bir şahıstan diğer bir şahsa yazılan ve üçüncü bir kişinin yararına kredi ve itibar temin eden bir emri gösteren mektup.

İtibari Değer

Her nevi senetlerle esham ve tahvillerin üzerinde yazılı değer.

İvazsiz İntikal

Hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisaplar.

Kabarit Farkı

Eskimiş, yıpranmış ve kısmen zayiata uğramış paraların değiştirilmesi sırasında eski paranın ziyaa uğramış kısmı dikkate alınarak yapılan eksik ödeme nedeniyle ortaya çıkan fark.

Kabili Devir Akreditif

Kabili devir akreditif lehdar tarafından üçüncü bir şahsa devir edilebilen akreditiftir.

Kabili Nakil Akrediditif

Akreditif talimatında, lehdar tarafından bir başka memlekete transferinin mümkün kılındığı akreditiftir.

Kabili Rücu Akreditif

Lehdara ihbar şartıyla veya bu şartı yerine getirmeden iptal edilebilme olanağı bulunan akreditiflerdir.

Kabili Taksim Akreditif

Malların birkaç firma tarafından ihbar ve sevk edilmesine imkan veren akreditiflere kabili taksim akreditif denilmektedir.

Kabul Kredisi

Bir üçüncü kişinin ticari bir senede garanti verdiği ve muhatap yerine kaim olduğu durumları belirten iktisadi bir terimdir.

Kaçakçilik

Mükellef veya sorumlu tarafından kasten vergi ziyanına sebebiyet verilmesi.

Kaldıraç

Finansal kaldıraç oranı, kısacası bir şirketteki toplam borçların toplam varlıklara bölünmesi sonucunda hesaplanan bulunan bir oran olarak tanımlanır. Borç oranı aktiflere bölünerek bulunur.

Kantitatif İstihbarat

İşletme yönetiminin ve stratejilerinin başarısı ve güvenirliği hakkında karar verebilmek için mülakatlar ve gözlemler yoluyla edinilen finansal olmayan bilgilerin değerlendirilmesidir.

Katma Değer Vergisi

Üretiminden tüketime her el değiştirme safhasında alınan ve o kişi veya kuruluşun ekonomiye kattığı değerin vergilendirilmesini hedef alan harcama-muamele vergisi türü.

Kayden Ödeme

Bir el değiştirme olmaksızın sadece muhasebe kayıtlarında meblağ nakli suretiyle yapılan ödeme.

Kayyum

Belli bir malın yönetilmesi veya belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimse.

Kesin Mizan

Hesap dönemi sonunda geçici mizan ile hesaplar doğrulanıp, envanter işleri yapıldıktan sonra hesap kalıntılarını da kapsamak suretiyle çıkarılan mizan.

Kistelyevm

İşe gelinmeyen günler için aylık veya gündelikten yapılan kısıntı.

Kiyi Bankaciliği

Ülke dışından sağlanan fonların (kaynakların), yine ülke dışında kullandırılmasını amaçlayan ve ülkede bankacılık sektörü için düzenlenmiş her türlü yasal düzenlemelerin dışında kalan bir tür serbest bankacılıktır.

Konsinye

Mülkiyet devri yapılmaksızın malların, satış sorumluluğunu yüklenen bir tüccar veya acentaya gönderilmesi. Bir işletmenin sahip olduğu malın bir kısmına satmak koşuluyla ve emanet olarak diğer bir işletmeye göndermesi.

Konsorsiyum

TDK Sözlüğü'nde kelime anlamı "Uluslararası kuruluşların ve bazı hükümetlerin iktisadi ve mali yardımları yürütmek üzere oluşturdukları ortak organ" olarak açıklanmaktadır. Tek yönetim altında toplanan çeşitli kuruluşların birliğini ifade eder.

Konşimento

TDK Sözlüğü'nde kelime anlamı, "Taşınmak için gemiye teslim edilen bir mala karşılık olarak verilen alındı" olarak açıklanmaktadır.

Kontr-garanti

Genellikle bankacılıkta kullanılan bir kavramdır. Bankalar tarafından verilen teminat mektupları karşılığında lehdarından alman teminat, taahhütname veya garanti için kullanılmaktadır.

Konvertibilite

Serbestçe dövize çevrilebilirlik.

Kotasyon

Menkul kıymetler borsaları ile ilgili bir kavramdır. Bir menkul değerin borsanın işlem listesine kayıt olması işlemidir.

Kot Dışı Pazar

Menkul kıymetler borsaları ile ilgili bir kavramdır. Borsaya kote edilmemiş menkul kıymetlerin istisnai olarak satışa konulması sonucu oluşmaktadır.

Kurtaj

Bir borsa kavramıdır. Borsa üyelerinin yaptıkları alım-satım işlemi sonucunda aldıkları komisyondur.

Kurumlar Vergisi

Kurumların kazançları üzerinden alınan, gelir vergileri grubunda yer alan dolaysız vergi türü.

Kuvertür

Akreditif tutan olan dövizin muhabir banka nezdinde emre hazır bulunduğunun, malın ihracı ile ilgili belgelerin teslim edilmesi halinde satıcıya ödeme yapılmasına imkan verilmesinin amir bankaya bildirilmesi işlemidir.

Küşat Mektubu

İhracatçıya kredi açan banka tarafından yazılan ve açılan kredi ile ilgili bilgileri içeren mektuptur.

Leasing

Belirli bir süre için şirketlerin kullandığı taşınmaz mallarda kiralanmasını sağlayan sözleşmelere leasing denir. Burada önemli olan kiralanan malın ekonomik ömrüdür.

Likidite Riski

Likidite riski, bankacılık sektöründe karşılaşılan önemli risklerden biri olup bankanın yükümlülüklerini yerine getirecek likiditeye sahip olmaması durumunu ifade eder.

Likit Varliklar

Hızlı varlıklar olarak da bilinen likit varlıklar, hızla paraya çevrilebileceğimiz mevcut varlıklardır. En likit varlık nakit, yani banknot ve madeni paralardır.

Maarif Vergisi

Her vilayette ilk tahsil çağında bulunan çocukların talim ve terbiyeleri ve halk dershanelerinin tesis ve idaresi için ihtiyari zaruri olan masrafları karşılamak üzere alınan vergi.

Marjinal Gelir

En basit anlamıyla gelirdeki artıştır. Çıktının bir birim daha fazla satışından elde edilen gelirdir. işletmenin bir birim daha fazla satması halinde toplam gelirinde meydana gelen değişmedir.

Matris Yaklaşım

Bir matris organizasyon yapısı, raporlama ilişkilerinin geleneksel hiyerarşiden ziyade bir ızgara veya matris olarak kurulduğu bir şirket yapısıdır.

Mal Bildirimi

Mal beyanı. Amme alacağının tahsilini temin için alacağa karşılık bulmak ve bununla hem tahsil dairesinin işini kolaylaştırmak, hem de borç karşılığında haczedilecek malları mümkün olduğu kadar mükellefe beyan ettirmek suretiyle yapmaktadır.

Mali Analiz

Firmanın varlık yapısını, likidite derecesini ve borç öz sermaye oranını değerlendirerek finansal riski ve iş riskini ortaya koymak amacıyla yapılan analiz.

Matrah Hataları

Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olması .

Muhtasar Beyanname

İşverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte toplu olarak vergi dairesine bildirilmesine mahsus beyanname.

Mücbir Sebepler

Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk veya afetler.

Mükellefin Ödevleri

Mükelleflerin Vergi Usul Kanunu uyarınca yerine getirmek zorunda oldukları bildirme, defter tutma, vesikalar, sayım beyanı, vergi karnesi, muhafaza ve ibraz görevleri gibi görevler.

Nakit Akım Tablosu

İşletmenin belirli bir hesap dönemi içinde ortaya çıkan nakit akışlarını kaynakları ve kullanım yerleri bakımından gösteren tablo.

Nakit Esası

Tahakkuk esasının zıttı nakit esasıdır. Bu iki kavramı tanımlayacak olursak, tahakkuk esasına göre tutulan muhasebede kayıtlar, ekonomik faaliyet gerçekleştiği zaman oluşturulur. Nakit esası ise nakit el değiştirdiğinde kayıtlar oluşturulur.

Negatif Şerefiye

Bir şirket başka bir şirketi veya varlıklarını makul piyasa değerlerinden önemli ölçüde daha düşük bir fiyata satın aldığında ödenen paranın pazarlıklı satın alma tutarını ifade eden bir terimdir.

Nominal Değer

Nominal Değer para, çek, senet, hisse senedi, tahvil, pul vb. menkul kıymetlerin üzerinde yazılı olan değerdir.

Nötr Para

(Neutral money) Para arzındaki değişmelerin ekonomide üretim hacmi, istihdam düzeyi, yatırım, tasarruf, ihracat gibi reel değişkenleri etkilememesi durumunu ifade eden bir kavram.

Olağan Faaliyetler

İşletmelerin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemleri nedeniyle elde ettiği ve sürekli olarak her yıl karşılaştığı gelirlerinin izlendiği hesap grubudur.

Oligopol

Oligopol piyasası, genelde 2, 3 veya 4 oyuncunun hakimiyetinde şekillenen piyasa. Doğal nedenlerin etkili olmadığı durumlarda çoğu piyasa oligopol piyasasına dönüşür.

Opec

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ya da kısaca OPEC, net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 13 ülkenin oluşturduğu konfederasyondur.

Ödeme Emri

Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gereğinin tebliğinde kullanılan belge.

Özel İndirim

Gerçek ücretlerin vergilendirilmesinde gelir vergisi matrahından yapılan indirim.

Örtülü Kazanç

Danıştay, örtülü kazanç dağıtımını, “mükellefin vergilendirilmemiş kazancının, yasal kazanç dağıtımı ya da sermayenin geri ödenmesi söz konusu olmadan ortakların yakınlarına aktarılması” şeklinde tanımlamaktadır.

Parselasyon Harcı

İmar mevzuatı gereğince, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde imar kanununa göre ilk kez yapılan veya istek üzerine gerçekleştirilen müteakip parselasyon işlemleri üzerinden alınan harç.

Pişmanlık Ve Islah

Beyana dayanan vergilerde kaçakçılık, ağır kusur ve kusur mahiyetindeki kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber veren mükelleflere yazılı kayıt ve şartlarla kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezalarının kesilmemesi.

Peşin Fiyat Eşdeğeri

Bir maddi duran varlık kaleminin maliyeti, muhasebeleştirme tarihindeki peşin fiyatın eşdeğeri tutardır. Eğer ödeme normal kredi vadelerinin ötesine erteleniyorsa, peşin fiyat eşdeğeri ile toplam ödeme arasındaki fark, TMS 23’te izin verilen alternatif yöntem çerçevesinde defter değerinde taşınmadığı sürece, kredi dönemi boyunca faiz olarak finansal tablolara yansıtılır.

Piyasa Riski

Piyasada, özellikle faiz oranları, kurlar, kredi faiz farkı, hisse ve emtia fiyatlarında meydana gelen dalgalanmalar sonucu oluşan risk.

Rasyo

Rasyo, İngilizce "Ratio"dan gelir ve "oran" demektir. Genelde işletmenin ya da kuruluşların faaliyetlerini ölçme amaçlı kullanılan oransal göstergelerdir.

Rayiç Bedel

Bir gayrimenkulün güncel piyasadaki alım satım bedeline rayiç bedeli denir.

Reasürans

Reasürans, sigorta şirketlerinin üstlerindeki riskleri tekrar sigortalatarak kendilerini güvence altına alması.

Reeskont İşlemleri

Alacak senetleri ve borç senetlerinin vade gününe kadar olan faizinin hesaplanarak sonuç hesaplarına atılması.

Re’sen Vergi Tarhi

Matrahın maddî delillere, kanunî ölçülere dayanılarak kısmen ya da tamamen saptanmasına olanak bulunmayan durumlarda ve zamanında beyanname verilmemesi gibi bir kısım yasal koşullar gerçekleştiğinde matrah idarece saptanıp re'sen vergi tarhı yoluna gidilir.

Retrosesyon Muamelesi

Mükerrer sigortaya tabi tutulan bir konunun, riskin daha fazla sigortacı arasında dağıtılması ve hafifletilmesi amacıyla bir üçüncü sigortacıya sigorta ettirilmesi.

Revizyon

Bir işletmenin bünyesi ve faaliyeti ile ilgili muamelelerin defter kayıtlarının ve bunların vesikalarını sistemli ve kritik bir bakışla tekrar gözden geçirilerek incelenmesi, muamele ve kayıtların doğruluk ve düzeninin sağlanması, işletme analizi yapılarak mali ve iktisadi yönlerden durumunun ne olduğunun araştırılıp tespit edilmesi.

Risturn

Sigortacılıkta risturn, sigortalıya tahakkuk ettirilen komisyon gibi ek ücretlerden yapılan indirimleri ifade eden bir terimdir.

Sabit Değerler

Sabit sermaye olarak da bilinen sabit kıymetler, sürekli olarak gelir oluşturacağı beklentisiyle sahip olduğunuz veya yönettiğiniz arazi, tesis veya ekipmandır.

Sair Kazanç Ve İratlar

Gelir vergisinin konusuna giren yedi gelir unsurundan birisi olan ve diğer unsurlarının dışında kalan değer artış kazançlarıyla arızi kazançlar .

Sakatlık İndirimi

Gerçek ücretlerin vergilendirmesinde gelir vergisi matrahından yapılan indirim.

Serbest Meslek Erbabi

Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görevle devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştiremez.

Servet Beyanı

Mükellefler tarafından bildirilen servet unsurlarındaki artışın, aynı dönemde beyan olunan gelir toplamını aşması halinde, gelir toplamını aşan ve izah edilmeyen miktar üzerinden gelir vergisi salınmasını öngören sistem.

Sevk İrsaliyesi

Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı ve taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için düzenlemek ve taşıtta bulundurmak zorunda oldukları belge.

Seyreltici Eps (hisse Başina Kazanç)

Seyreltilmiş EPS; imtiyazlı hisseler, hisse senedi opsiyonu, varantlar, dönüştürülebilir borç senetleri vb. gibi dönüştürülebilir menkul kıymetlerin kullanımını dikkate aldıktan sonra Hisse Başına Kazanç kalitesini kontrol etmek için bir finansal orandır.

Stopaj

Verginin, sonradan mahsubu yapılmak üzere ödemenin yapıldığı esnada kesilmesi, vergi tevkifatı, vergi kesintisi.

Şahsi Vergiler

Vergiye tabi şahsın şahsi ve aile yüklerini göz önünde bulundurularak, ödeme gücünün tamamını vergilendiren vergiler.

Tahakkuk Fişi

Beyan üzerinden alınan vergilerin tarh ve tahakkuk ettirildiği fiş.

Tahsil Zamanaşimi

Amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar. Para cezalarına ait hususi kanunlardaki zamanaşımı hükümleri mahfuzdur .

Takibat Giderleri

Cebri icradan mütevellit muameleler sırasında yapılan zor kullanma, ilan, haciz, nakil ve muhafaza giderleri gibi her türlü giderler .

Tarh

Vergi alacağının kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar üzerinden tespit eden idari muamele.

Tarhiyat Öncesi Uzlaşma

Vergi incelemesine dayanılarak salınacak vergilerle kesilecek cezalarda tarhiyattan önce yapılan uzlaşma.

Taşima İrsaliyesi

Ücret karşılığında eşya nakleden bütün gerçek ve tüzel kişilerin, naklettikleri eşya için kullanmak zorunda oldukları belge.

Tayyarat

Önceden düşünülmeyen masrafları karşılık olmak üzere tevzi defterleri ile halktan tahsil edilen müteferrik gelirler.

Tebliğ

Vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesi.

Tecil

Erteleme, öteleme, ileriki bir zamana bırakma.

Tekalif Cetveli

Tahrire dayanan tarhta yıllık vergilerin gösterildiği, vergi dairesince mahalle ve köy itibariyle doldurulan cetve .

Ters Repo

Menkul kıymetlerin geri satma taahhüdü ile alımı.

Teşvik

Bir mükellefi veya vergi sorumlusunu kaçakçılık yapmaya azmettirenlere, işlenen fiiller için mükellefe veya sorumluya uygulanacak cezanın aynen uygulanması.

Ufrs Açılış Bilançosu

Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ifadesinin ilk harflerinden oluşan UFRS, şirket ve yatırımcıların mali tablolarını kolayca karşılaştırmasını sağlar. Finansal tablolarda yer alan her bir bakiyenin ve işlemin görünümünü düzenleyen prensipler bütünüdür.

Usulsüzlük

Vergi kanunlarının şekle ve usule müteallik hükümlerine riayet edilmemesi .

Uzlaşma

İkmalen, re’sen (kendi başına, kendiliğinden) veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi cezalarının tahakkuk edecek miktarları konusunda idare ile mükellefler veya cezaya muhatap olanların uzlaşması.

Uzun Vadeli Yatırım

Uzun vadeli yatırım yaklaşımı genelde para biriktirmek ve birikimleri banka hesabında TL veya yabancı para cinsinden mevduatta tutmak.

Ücret İstisnası

Yabancı elçilik ve konsoloslukların GVK nun 15.maddesine (diplomat muaflığı) girmeyen memur ve hizmetlerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretlerin karşılıklı olmak şartıyla gelir vergisinden istisna edilmesi.

Üretim Faktörleri

Üretim faktörleri, bir ürünün ortaya çıkabilmesi için gerekli olan unsurlardır. Klasik endüstri teoreminde 3 tane olan faktörler, zamanla güncellenerek dördüncü faktör farklı bakış açılarına göre eklenmiştir.

Valör

Valör, faiz hesaplamasına başlangıç oluşturan tarihtir. Kredi hesaplarına alacak geçen hareketler için işlemin yapıldığı günü takip eden ilk iş günüdür.

Vade Tarihi

Vade ya da ecel, borçlunun, ödemeyi belirli bir süre sonra yerine getireceği durumlarda yararlanacağı, sözleşmeyle veya kanunen belirlenmiş süre.

Veraset

Miras, vasiyet ve miras mukavelesi gibi ölüme bağlı tasarruflar.

Vergi Adaleti

Belli bir toplumda , belli bir anda , toplam vergi yükünün toplum üyeleri arasında adil olduğu varsayılan bir biçimde bölüştürülmesi .

Vergi Cezaları

Vergi Kanunları hükümlerine aykırı hareket edenlerin cezalandırıldığı, Vergi Usul Kanunu’nda yazılı kaçakçılık, ağır kusur, kusur ve usulsüzlük cezaları.

Verginin Mükerrer Olması

Aynı vergi kanunun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınması .

Verginin Yansimasi (inikası)

Bir mükellefin ödemiş olduğu bir vergiyi bazı ekonomik yollardan faydalanarak ,başkalarına kısmen veya tamamen devretmesi.

Virman

Banka havalesi, banka havalesi veya kredi transferi, bir kişi veya kuruluştan diğerine elektronik para transferi yöntemidir.

Yargı Harçlarının Mükellefi

Genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen kişiler ödemekle mükelleftir.

Yatırım Fonu

Yatırım fonu, çeşitli yatırımcıların birikimlerini ortak bir havuzda birleştirdiği ve bu yatırımların bir fon yöneticisi tarafından farklı risk ve getiri beklentileri gözetilerek değerlendirildiği portföyler. Yatırımcılar bu ortak fonlara belirli bir katılma payı ödeyerek dahil olur.

Yatırım Sözleşmesi

Bir işlem veya proje vasıtasıyla ortak bir girişime para yatırılması ve yatırımcının bu yatırım nedeniyle üçüncü kişilerin çalışmaları sonucunda bir menfaat elde edeceğini ümit ettiği sözleşme şeklindedir.

Yevmiye Defteri

Yevmiye defteri, ticari işlemlerin tarih sırasına göre madde madde kayıt altına alındığı defterlerdir.

Zarar

Brüt satış kârı veya zararı, işletmenin bir dönem boyunca yapmış olduğu net satışlar ile satışların maliyetinin farkıdır. İşletmenin esas faaliyeti kapsamındaki mal ve hizmet satışlarının kabaca sonucunu gösterir. Brüt satış kârı veya zararı mal ve hizmet satışı ile doğru orantılı artıp azalır.

Zimni Kabulden Doğan Yükümlülük

Zımni kabulden doğan yükümlülükler ise işletmenin geçmişteki uygulamalar, yayımlanmış politikalar veya yeterince belirli cari açıklamalarla, işletmenin belirli sorumlulukları üstleneceğini diğer şahıslara taahhüt etmesi ve bunun sonucunda işletmenin bu sorumluluklar yerine getireceği konusunda diğer şahıslar nezdinde geçerli bir beklenti yaratmış olması sebebiyle oluşan yükümlülüklerdir.

Zorunlu Tasarruf

İşçi ve memurlardan rızaları dışında ancak yasa gereği kesilen ve kamu hesapları içinde biriktirilen paradır.

Alpha

Metaverse’ü teknolojik olarak kullanmaya en yatkın olan, 2010 ve 2025 arasında doğan bu nesle “Generation Alpha” yani “Alfa Jenerasyonu” deniyor. 2030 yılına kadar dünyada yaşayacak 8,5 milyar insanın 2 milyarının alfa olması öngörülüyor.

Artificial Intelligence / AI

Yapay zeka. Dijital bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrollü bir robotun, genellikle akıllı varlıklarla ilişkili görevleri yerine getirme yeteneği. Terim sıklıkla akıl yürütme, anlam keşfetme, genelleme yapma veya geçmiş deneyimlerden öğrenme gibi insanlara özgü entelektüel süreçlerle donatılmış sistemleri geliştirme projesine uygulanır.

Augmented Reality (AR)

Artırılmış gerçeklik, gerçek dünyadaki çevrenin ve içindekilerin, bilgisayar tarafından üretilen; ses, görüntü, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen canlı veya dolaylı fiziksel görünümüdür.

Avatar

Avatar, bir kullanıcının oynanabilir karakter veya kişiliğinin grafiksel bir temsilidir. İnternet forumu ve diğer çevrimiçi topluluklarda simge olarak iki boyutlu bir biçim, oyunlarda veya sanal dünyalarda ise üç boyutlu bir biçimde olabilir.

Blockchain

Blockchain yani blok zinciri, halka açık blok olarak da bilinen işlem kayıtlarını, eşler arası düğümler aracılığıyla birbirine bağlanan bir ağda “zincir” olarak bilinen çeşitli veri tabanlarında saklayan bir yapıdır.

Blockchain gaming

Blockchain oyunu, kriptografi tabanlı blockchain teknolojilerini kullanan unsurları içeren bir video oyunudur.

ChainLink

Blockchain’ler üzerinde çalışan akıllı sözleşmelere güvenilir, gerçek dünya verileri sağlamak için küresel bir bilgisayar ağını teşvik etmeyi amaçlayan bir kripto para birimi.

Closed Source

Sahipli yazılım, özel mülk yazılım, kapalı kaynak kodlu yazılım ya da mülk yazılım, yazılımın yayımcısının veya bir diğer kişinin fikrî mülkiyet hakkını çoğunlukla kaynak kodun telif hakkını fakat bazen de patent haklarını kendi elinde tuttuğu bilgisayar yazılımıdır.

Cold Storage

Soğuk depo, bitcoin saklamaya yarayan çevrimdışı bir cüzdan türüdür. Soğuk depolama sayesinde dijital cüzdan, internete bağlı olmayan bir platformda saklanır. Bu sayede internete bağlı sistemlerin etkilendiği izinsiz erişimlerden, siber saldırılardan ve başka zafiyetlerden korunur.

Collectibles

Koleksiyon malı, koleksiyon. Koleksiyon, bir koleksiyoncu için değerli veya ilgi çekici olarak kabul edilen herhangi bir nesnedir.

Creator economy

Yaratıcı ekonomisi, içerik oluşturucuların yarattıklarından gelir elde etmelerini sağlayan, yazılımla kolaylaştırılan bir ekonomidir. Yaratıcı ekonomi yazılım platformlarına örnek olarak YouTube, TikTok, Instagram, Facebook, Twitch, Spotify, Substack ve Patreon verilebilir.

Cryptocurrency

Kripto para veya coin, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir.

Cryptowallet

Kripto para cüzdanı, internet üzerinde bir dijital para olarak kabul edilen Bitcoin ile hayatımızda yerini almıştır. Kripto para cüzdanları, halka açık ve özel anahtarları depolayan, kripto para transferine izin veren fiziksel, yazılım veya donanım araçlardır.

Cyberspace

Siber ortam, Siber uzay. Bu terim bilgisayarların ve onu kullanan insanların İnternet ve benzeri ağlar içinde kurduğu iletişimden doğan sanal gerçeklik ortamını anlatan metaforik bir soyutlamadır.

Decentraland

Decentraland, 90.601 parsel araziden oluşan merkezi olmayan bir 3D sanal gerçeklik platformudur.

Decentralized Autonomous Organization (DAO)

Decentraland DAO, Decentraland'i oluşturan en önemli akıllı sözleşmelere ve varlıklara sahiptir: Arazi Sözleşmesi, Gayrimenkul Sözleşmesi, Giyilebilir Ürünler, İçerik Sunucuları ve Pazar Yeri.

Digital assets

Dijital varlık, yalnızca dijital biçimde var olan ve ayrı bir kullanım hakkıyla gelen her şeydir. Bu hakka sahip olmayan veriler varlık olarak kabul edilmez.

Digital Identity

Dijital Kimlik. Bilgisayar sistemleri veya uygulamaları tarafından harici bir aracıyı temsil etmek için kullanılan bir kişinin, kuruluşun, uygulamanın veya cihazın çevrimiçi veya ağ bağlantılı kimliği.

Digital Goods

Dijital mallar veya e-mallar, dijital biçimde var olan maddi olmayan mallardır. Örneğin Wikipedia makaleleri; e-kitaplar, indirilebilir müzik, internet radyosu gibi.

Digital Twins

Dijital ikiz, sistem simülasyonu, entegrasyon, test, izleme ve bakım gibi pratik amaçlar için ayırt edilemez dijital karşılığı olarak hizmet eden gerçek dünyadaki bir fiziksel sistemin veya sürecin gerçek zamanlı sanal bir temsilidir.

Direct-to-Avatar (D2A)

D2A aslında "Direct to Customer (D2C)" olarak bilinen iş modelinin Metaverse dünyasındaki karşılığı olarak görülüyor. Fiziksel yaşamda doğrudan tüketiciye sunulan ürünler sanal dünyada doğrudan avatarlara veya kullanıcıların dijital kimliklerine sunuluyor.

Ethereum

Ethereum, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin alt yapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zinciridir. Ethereum blok zincirinin kurumsal kripto para birimi ise Ether'dir.

Extended Reality (XR)

Genişletilmiş gerçeklik gerçek ve sanal ortamların kombine edildiği ortamlar için kullanılan bir terim olup artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik ve karma gerçeklik teknolojilerinin hepsini kapsar.

Fintech

Finans teknolojisi veya fintech, finansal hizmetlerin sunumunda geleneksel finansal yöntemlerle rekabet etmeyi amaçlayan bir teknoloji ve yeniliktir. Finans teknolojisi, finans alanındaki faaliyetleri iyileştirmek için teknolojiyi kullanan gelişmekte olan bir sektördür.

Floor price

Taban fiyat. Hükümet veya grup tarafından uygulanan bir fiyat kontrolü veya bir ürün, mal, mal veya hizmet için bir fiyatın ne kadar düşük ücretlendirilebileceğine ilişkin sınırdır.

Fractional Ownership

Kısmi mülkiyet. Metaverse yasal mevzuatının sanal evrendeki mülkiyet haklarını korumaya henüz hazır değil olmadığı bilinmektedir.

Fungible token

Değiştirilebilir jetonlar veya varlıklar bölünebilir ve benzersiz değildir. Örneğin, dolar gibi itibari para birimleri takas edilebilir. New York’taki 1 dolarlık banknot, Miami'deki 1 dolarlık banknotla aynı değere sahiptir. Takas edilebilir bir token, Bitcoin gibi bir kripto para birimi de olabilir. 1 BTC, nerede verilirse verilirse 1 BTC değerindedir.

Gamification

Oyunlaştırma, oyun felsefesinin oyunsal düşünmenin ve oyun mekaniklerinin oyundışı alanlarda, motivasyonu artırmak ve kullanıcıları problem çözmeye teşvik etmek için kullanılmasıdır.

GameFi (Game Finance)

Oyun Finansı. GameFi, artık sadece oyun oynayarak para kazanmayı değil aynı zamanda oyun platformlarındaki finansal işlemlerden de (stake - farm, Dijital Varlık, NFT ve land kiralama, takas ve alım satım vs) para kazanabilmeyi mümkün kılmaktadır.

GAS

Bir işlemi başarılı bir şekilde yürütmek veya bir Blockchain platformunda bir sözleşme yürütmek için alınan ücret veya fiyatlandırma değeri.

Governance Tokens

Governance Token (Yönetişim Jetonu), blokzinciri protokollerinin geleceğiyle ilgili önemli kararlarda, yatırımcıların söz sahibi olması ve karar anında yatırımcıların da yorum yapma hakkına sahip olması için geliştirilen jetonlardır.

Graphics Processing Units (GPUs)

Grafik işlemci birimi ya da kısaca GPU, kişisel bilgisayar, iş istasyonları veya oyun konsollarında grafik yaratımı için kullanılan aygıttır.

Hard Fork

Dağıtık bir ağın Blockchain protokolünde daha önce geçersiz olan blokları ve işlemleri geçerli kılan veya bunun tersini yapan büyük bir değişiklik. Bu, kod o kadar çok değiştiğinde meydana gelir ki, yeni sürüm artık önceki bloklarla geriye dönük uyumlu değildir.

Hot Wallet

Sıcak Cüzdan. Hot Wallet, kripto paralarınızın bulunduğu hesapların internete bağlı cihazlar içinde olmasıdır. Canlı olarak kripto paralarınızın sayısını ve değerlerini kontrol edebilirsiniz, alım satım süreçlerini yönetebilirsiniz.

Hash Fonksiyonu

Rastgele boyuttaki bir girişi sabit uzunluktaki bitlerin benzersiz bir çıkışına eşleyen matematiksel tek yönlü şifreleme algoritması.

Immersive

İngilizce olarak sürükleyici anlamına gelen bu kelime Sarmalayan Teknoloji olarak kullanılıyor. 360 derece kullanımıyla gerçekliği genişleten veya yeni bir gerçeklik yaratan herhangi bir teknolojidir. Sarmalayan Teknoloji 360 teknolojisinden yararlandığından, kullanıcılar herhangi bir yöne bakarken içeriği görmeye devam edebilir.

Immersive Social

Sürükleyici Sosyal. Kullanıcıların sanal bir alanda 3B ortamları keşfetmelerine ve bunlarla etkileşime girmelerine ve diğer kullanıcılarla işbirliği yapmalarına olanak tanır; bunların tümü, deneyimleri paylaşmanın ve birbirleriyle ilişki kurmanın daha zengin, daha çekici, kişisel bir yolunu kolaylaştırır.

Interoperability

Birlikte çalışılabilirlik, birlikte işlerlik. Birlikte işlerlik ürünlerin, sistemlerin veya iş süreçlerinin beraber çalışarak ortak bir işlemi yerine getirmelerine denir.

INFT (Intelligence Non Fungible Token)

Akıllı NFT, Akıllı Değiştirilemeyen Token veya Akıllı Benzersiz Dijital Varlık. INFT, akıllı-zeki NFT demek. Normal bir jpeg dosyasından farklıdır. Tepki verebilen, sohbet edebilen, öğrenme yetisi artırılan, yapay zeka ile desteklenmiş NFT’lerdir.

IOT

Nesnelerin interneti (Internet of Things). IoT, fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır.

Kriptografi

Güvenli iletişim için bilgilerin bilgisayar ortamında kodlanması ve kodunun çözülmesi uygulaması.

Liminal spaces

Metaverse'ü deneyimlemek için geçilmesi gereken kapılardır. Sanal alemler, evlerimizden çıkmadan farklı bir hayat yaşamamızı sağlayan alemlerdir. Henüz gerçeklik olarak tasarlanmamış başka mekanları veya yerleri deneyimleme olanağına sahip olma anlamında kullanılır.

Low Code Platform

Düşük kod platformu yeni bir yazılım geliştirme yaklaşımıdır. Low code platform geleneksel programlamaların tersine görsel modellemeler ve sürükle bırak yapısıyla hızlıca uygulama geliştirilebilmesini sağlar. Bu yaklaşım ile hiç kod yazmadan veya çok az kod yazarak hızlı ve daha güvenilir uygulamalar geliştirilebilir.

Market cap

Piyasa değeri. Bu değer bir şirketin dolaşımdaki hisse sayısının bir hissenin son takaslanan fiyatıyla çarpımına eşittir. Bu sebepten ötürü, özellikle düşük likiditeye sahip pazarlarda zayıf bir belirteçtir.

Massive Multiplayer Online Role-Playing Game (MMORPG)

Devasa çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunu ya da sıkça kullanılan orijinal adının kısaltmasıyla MMORPG, çok sayıda oyuncunun bilgisayarlarından veya oyun konsollarından internete bağlanarak birlikte oynadığı, oyun esnasında çeşitli karakterlere büründüğü devasa video oyunu türü.

Meat Space

Gerçek hayat, orijinal olarak edebiyatta gerçek dünya ile kurgusal, sanal veya idealize edilmiş dünyalar arasında ve oyunculukta oyuncular ile canlandırdıkları karakterler arasında ayrım yapmak için kullanılan bir deyimdir.

Meta

Facebook’un yeni adı. Mark Zuckerberg, Meta adının “yaptıklarımızın ve inşa etmeye yardımcı olmak istediğimiz geleceğin tüm genişliğini yansıttığını” söyledi. Meta, Metaverse piyasasında önemli bir oyuncu olmayı hedefliyor.

Metaverse

Sanal evren, öte evren, kurgusal evren. Gerçek ve sanalın bir bilim kurgu vizyonunda birleştiği ve insanların farklı cihazlar arasında hareket etmesine ve sanal bir ortamda iletişim kurmasına izin verdiği dijital bir dünya.

Metaverse Wallet

Metaverse dünyasından aldığınız jetonları saklayabileceğiniz ve aktarabileceğiniz dijital cüzdanlar. Ayrıca Metaverse cüzdanı, kullanıcıların dijital varlıkları geliştirmesini ve dağıtmasını da sağlar.

Metahuman

Sanal bireyler. İnsana çok benzer fiziksel ve davranışsal özellikler gösteren üç boyutlu insan modelleridir.

MetaMask

Bir yazılım kripto para cüzdanı olan MetaMask, bir tarayıcı uzantısı ve mobil uygulama olarak mevcuttur ve bir anahtar kasası, güvenli oturum açma, token cüzdanı ve jeton değişimi özelliklerine sahiptir ve Ethereum Blockchain ile etkileşime girer.

Mining

Kripto para madenciliği. Günümüzde kripto para madenciliği yapmaya yasal olarak bir engel bulunmamakla birlikte herkes özel donanımlarla yazılımlarını çalıştırarak kripto para madenciliği yapabilmektedir.

Minting

Genelde kripto para ya da NFT basmak olarak kullanılır. Kripto para basmak, verileri doğrulayarak, yeni bloklar oluşturarak ve bilgileri bir “pay kanıtı” protokolü aracılığıyla blok zincirine kaydederek yeni paralar üretme sürecidir. Hem kripto para birimi hem de Fungible Tokens (NFT'ler) bu şekilde basılabilir.

Mirrorworlds

Ayna dünyalar sanal dünyadan biraz farklıdır. Çünkü bunların gerçek modellerle birkaç doğrudan bağlantısı vardır ve bu nedenle daha çok kurgu olarak tanımlanırken, ayna dünyalar gerçek modellere bağlıdır ve kurgusal olmayanlara daha yakındır.

Mixed Reality (MR)

Karma gerçeklik. Karma gerçeklik, fiziksel ve dijital nesnelerin bir arada bulunduğu ve gerçek zamanlı etkileşime girdiği yeni ortamlar ve görselleştirmeler üretmek için gerçek ve sanal dünyaların birleştirilmesidir.

Multiverse

Çoklu evren veya çoklu kâinat, birbirinden farklı, gözlemlenebilir evrenlerin hipotezsel toplamı. Çoklu Evrenler özel bir evren olmadığı gibi, tek bir Çoklu Evren modeli de yok. Bu kuram diğer fizik kuramları ve matematiksel olarak tutarlı olarak kabul edilir.

Native token

Token’lar, kendi blok zincirleri olmayan ancak başka bir blok zincirinde yer alan kripto paralardır. Başka bir blok zincirinde yer aldıkça onun teknolojisinden yararlanırlar. Örneğin, Bitcoin’in native token’ı BTC (yani bitcoin’ler), piyasadaki en likit kripto paradır ve kripto para sektöründe hem en yüksek piyasa değerine hem de realize edilmiş piyasa değerine sahiptir.

NFT (Non-Fungible Token)

Non-fungible token, yani değiştirilemez token’lar dijital bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyeceğini onaylayan, blok zinciri adı verilen bir dijital defterde depolanan veri birimidir. Türkçeleştirilmiş olarak NFT’ye Nitelikli Fikri Tapu da denir.

Oculus Quest 2

Oculus Quest 2, Facebook Reality Labs tarafından geliştirilen bir sanal gerçeklik başlığıdır. Metaverse’de oyun kumandaları yerine sanal gerçeklikte sadece elleri kullanarak oyunu oynamak mümkündür.

Open Platforms vs Closed Platforms

Açık ve Kapalı Platformlar. Açık platformların erişilebilir ve belgelenmiş uygulama programlama arabirimi (API), müşterilerin ve üçüncü taraf geliştiricilerin gerektiğinde çözümü geliştirmesini kolaylaştırır. Öte yandan, kapalı platformlar yalnızca özel bilgi ve araçlara sahip bir geliştirici tarafından özelleştirilebilir veya genişletilebilir.

Open source

Açık kaynak kodlu yazılım, kaynak kodun telif hakkı sahibinin, yazılımı herhangi birine ve herhangi bir amaçla kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma haklarını verdiği bir lisans kapsamında yayınlandığı bir bilgisayar yazılımı türüdür.

Persistant Virtual Worlds

Kalıcı sanal dünyalar. Kalıcı bir dünyada kullanıcı manipülasyonları, başka bir kullanıcı (veya aracı) gelip bunları değiştirene kadar bozulmadan kalabilir. Kalıcı dünyalar zamanla gelişebilir ve hiç kimse onlara tanık olmadığında bile değişiklikler olmaya devam edebilir.

Persistence

Hisse ispatı mekanizmasına sahip olan ve kurumlar için gelişmiş kripto para çözümleri sunmakta olan Persistence platformu, gerçekteki varlıkların sabit kripto para birimleri ile eşlenmesini ve dijital ortamda transferlerin gerçekleştirilmesini sağlar.

Photorealistic art

Fotorealizm, 1960'larda özelikle ABD’de ortaya çıkmış olan "fotogerçekçi" resim akımı. Süperrealizm, hiperrealizm, hipergerçekçilik olarak da adlandırılır.

Play-to-Earn

Oyna-kazan. Play-to-Earn sistemi bugün birçok NFT ve metaverse oyununda kullanılmaktadır. Kullanıcılar, oyunu oynadıkça gerçek paraya dönüştürebilecekleri token’lar ve NFT’ler farm etmekte ya da toplamaktadır.

Portal

Portal, diğer internet sitelerine bağlantıların, genellikle alfabetik olarak listelendiği site. Portal sözcüğü İngilizce kökenli olup ana kapı anlamına gelir.

Pre-sale

Pre-Sale, Türkçe’de ön satış anlamına gelmektedir. Bir kripto para ön satışı, kripto paraları veya madeni paraları dolaşıma girmeden önce satın alma fırsatıdır.

Private Key

Private key, kullanıcıya özel anahtar anlamına gelmektedir. Bu doğrultuda güvenlik konusunda oldukça iddialı olan blokchain teknolojisinde private key gibi kavramlar önem arz etmektedir.

Proof of Stake (PoS)

İşlemleri işlemek, bir Blockchain’de yeni bloklar oluşturmak, dağıtık bir veritabanına girişleri doğrulamak ve veritabanını güvenli tutmak için kullanılan bir kripto para konsensüs mekanizması.

Public key

Açık anahtarlı şifreleme, şifre ve deşifre işlemleri için farklı anahtarların kullanıldığı bir şifreleme sistemidir. Haberleşen taraflardan her birinde birer çift anahtar bulunur. Bu anahtar çiftlerini oluşturan anahtarlardan biri gizli anahtar diğeri açık anahtardır.

Public Cloud

Genel bulut. Kullanıcıların internet üzerinden sunuculara ve depolama gibi kaynaklara erişmelerini sağlayan en yaygın bulut türüdür. Genel Bulut; web tabanlı e-posta, çevrimiçi uygulamalar ve depolama gibi hizmetlere erişmek için ideal bir yöntemdir.

Private Cloud

Özel bulut. Public Cloud (Genel Bulut) ile benzerdir ancak önemli bir farkı vardır. Özel bulutta tüm bilgi işlem kaynakları yalnızca özel bir ağdaki tek bir kuruluş tarafından kullanılır. Buradaki hizmetler ve altyapı daima özel bir ağda bulunur.

Ready Player One: “Başlat

Ready Player On”, yönetmenliği Steven Spielberg tarafından gerçekleştirilen ve Ernest Cline'nin aynı isimli romanından uyarlanan 2018 çıkışlı Amerikan yapımı bilimkurgu macera filmidir.

Sandbox

The Sandbox; oyuncuların dizayn, paylaşım ve oyun için varlıkları satabilme yetkisine sahip olduğu, kullanıcılar tarafından yönetilen merkeziyetsiz bir sanal dünyadır.

Secondary sale

İkincil satış, özel bir şirketteki mevcut bir hisse senedi sahibinin, şirketin satın alınmasıyla bağlantılı olmayan üçüncü bir tarafa satışıdır. Aynı işlemin bir parçası olarak çok sayıda ikincil satış birlikte gerçekleştiğinde, bazen likidite turu olarak adlandırılır.

Secondary market

İkincil piyasa, yatırımcıların halihazırda sahip oldukları menkul kıymetleri alıp sattıkları yerdir.

Skeuomorphic design

Taklit nesne tasarımı. Arayüz tasarımında fiziksel dünyadaki nesnelere özgü özelliklerden yararlanmaya dayanır. Örneğin; cep telefonunuzla fotoğraf çekerken çıkan ses işitsel bir taklit nesne detayıdır. Ya da bilgisayarın dosyalama sistemini simgeleyen klasör imgesi buna örnektir.

Smart contract

Akıllı sözleşmeler anonim taraflar arasındaki işlemleri ve anlaşmaları güvenilir ve tutarlı bir şekilde yürütülebilen, geriye dönük değişimin mümkün olmadığı bilgisayar programlarıdır.

Smart Glasses

Akıllı gözlük akıllı bir giyilebilir bilgisayar türüdür. Diğer bilgisayarlar gibi akıllı gözlükler de dahili veya harici sensörlerden bilgi toplayabilir.

Snow Crash

“Snow Crash”, Amerikalı yazar Neal Stephenson tarafından 1992'de yayınlanan bir bilimkurgu romanıdır. Stephenson'ın birçok romanı gibi, tarih, dilbilim, antropoloji, arkeoloji, din, bilgisayar bilimi, politika, kriptografi, memetik ve felsefe konularını kapsar.

Soft Fork

Yalnızca önceden geçerli olan işlem bloklarının geçersiz kılındığı bir yazılım protokolünde yapılan değişiklik; eski node’ler yeni blokları geçerli olarak tanıyacağından, soft fork, hard fork’un tam tersi olarak geriye dönük uyumludur.

Solana

Akıllı sözleşme işlevine, daha hızlı işlem sürelerine ve Ethereum’dan daha düşük maliyetlere sahip halka açık bir Blockchain platformu.

Spatial Audio

3D ses efektleri, stereo hoparlörler, surround ses hoparlörleri, hoparlör dizileri veya kulaklıklar tarafından üretilen sesi işleyen bir grup ses efektidir. Bu, ses kaynaklarının dinleyicinin arkasında, üstünde veya altında olmak üzere üç boyutlu alanda herhangi bir yere sanal olarak yerleştirilmesini içerir.

Teleporting

Işınlanma veya teleportasyon, kişinin bedeninin veya bir eşyanın bulunduğu mekânda yok edilip, bir anda başka bir mekânda ortaya çıkarılabileceği düşüncesine verilen addır. Gerçekte yapılabileceğine dair herhangi bir deney veya olumlu bir yöntem yoktur.

Telepresence

Telebulunma, telerobotik'ler aracılığıyla kişinin gerçek konumunun dışında bir yerde varmış gibi hissetmesine, orada olduğu izlenimini vermesine veya bir etki yaratmasına izin veren teknolojidir.

Virtual Reality (VR)

Sanal gerçeklik, teknoloji kullanılarak oluşturulan kurgular ile gerçek ve hayalin birleştirilmesidir. Sanal öğrenme ortamları, gelişen teknolojinin eğitim-öğretim ortamlarına dahil edilmesiyle birlikte öğrencilerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirmek için tasarlanmış platformlardır.

VR Headset

Sanal Gerçeklik Başlığı. Sanal gerçeklik kulaklığı ve gözlüğü, kullanıcı için sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik sağlayan cihazlardır. Sanal gerçeklik kulaklıkları ve gözlükleri, video oyunlarında yaygın olarak kullanılır. Ancak simülatörler ve eğitmenler dahil olmak üzere diğer uygulamalarda da kullanılırlar.

Virtual Teleportation

Kullanıcıların mevcut izleme alanının sınırlarının ötesine geçmesine olanak tanıyan, yaygın olarak uygulanan bir sanal hareket tekniğidir.

Virtual World

Sanal gerçeklik, teknoloji kullanılarak oluşturulan kurgular ile gerçek ve hayalin birleştirilmesidir.

Virtual Land

Sanal arazi, sanal dünyalarda var olan maddi olmayan arazidir. Fiziksel arazi gibi, arsa olarak da satılır ve belirli para birimi kullanılarak satın alınabilir. Sanal gayrimenkul satın almanıza izin veren birkaç sanal dünya var. En popüleri de Decentraland.

Voxelized

Vokselleştirilmiş. Voksel, bir pikselin 3 boyutlu karşılığıdır. Piksel, bir noktayı 2 boyutlu olarak tanımlarken, voxel bir noktayı 3 boyutlu uzayda tanımlayan grafik bilgisini ifade etmektedir.

Walled Garden

Duvarlı bahçe. İnternette veya ağda, duvarlı bir bahçe, kullanıcının erişebileceği İnternet veya ağın sınırlı bir bölümünü ifade eder.

Web 1.0

1990 ve 2000 yılları arasında, internetin ilk ve en ilkel dönemi olarak bilinen Web 1.0 dönemi kullanıcının sadece interneti gözlemlediği, kendi içeriklerini oluşturamadığı dönem olarak tanımlanabilir. Bu dönem “salt okunur web” olarak da adlandırılır.

Web 2.0

2000 ve 2010 yılları arasında geçen dönemi ifade eden Web 2.0, sunduğu kullanıcı merkezli ve işbirlikçi ortam ile webin popüler hale geldiği ikinci dönemidir. Bu dönemde Facebook, Twitter, YouTube, İnstagram, Wikipedia gibi interaktif siteler oluşmuştur.

Web 3.0

2010-2020 yılları arasında geçen dönemi ifade eder. Web 3.0; internet kontrolünün insanın elinden çıktığı, verilerin doğrudan bilgisayarlar tarafından okunabilecek şekilde yapılandırıldığı ve etiketlendiği, yapay zeka yaklaşımları ve teknikleri gibi yazılımsal çözümlerle yorumlanıp “akıllı” bir hale getirildiği bir web ortamını işaret etmektedir.

Web 4.0

2020 ve 2030 yılları arasında geçen dönemi kapsar. Web 4.0, kişisel dosyaların, verilerin ve içeriklerin depolanmasında internet tabanlı bilişim (bulut bilişim) uygulamalarının öne çıktığı, işletim sisteminden tüm uygulamalara kadar her şeyin fiziksel disklerden uzaklaşarak tamamıyla sanal networkler üzerinde kurulduğu, gerçek ve sanalın iç içe geçtiği bir web teknolojisidir.

ACK mesajı (Acknowledgement)

ACK mesajı, bir protokol aracılığıyla bağlantı kuran işlem, bilgisayar ya da aygıtın; iletişimin tamamlandığına ilişkin aldığı onay mesajıdır.

ACL

İngilizce Access-control list. Türkçesiyle Erişim kontrol listesi. Bilgisayar güvenliğinde, erişim kontrol listesi, bir sistem kaynağıyla ilişkili izinlerin bir listesidir. Bir ACL, hangi kullanıcılara veya sistem süreçlerine nesnelere erişim izni verildiğini ve ayrıca verilen nesnelerde hangi işlemlere izin verildiğini belirtir.

ADSL

ADSL, Asimetrik Sayısal Abone Hattı, günümüzde internet bağlantısı için en çok kullanılan bağlantı tekniğidir. Bir dağıtıcı, tek bir telefon bağlantısı ile hem ADSL hattına hem de gelen çağrılara izin verir.

APT

Gelişmiş kalıcı tehdit. Uzun bir süre zarfında hassas verileri ele geçirmeyi hedefleyen karmaşık bir üst seviye saldırı.

Anahtarlamalı Ağlar (Point to Point Networks)

Bilgisayar ağlarında Point-to-Point Protokolü (Kısaca PPP, Türkçe

Noktadan noktaya), iki ağ geçidi arasında doğrudan bağlantı kurmaya yarayan veri köprüleme protokolüdür.

Alan Adı (Domain)

İnternetteki kimliğinizdir.

Bulut (Cloud)

Dünyanın herhangi bir yerinden, dosya ya da hizmetlerinize internet üzerinden erişmemizi sağlayan büyük depolama özelliklerine sahip bir teknolojidir.

Breach (İhlal)

Bir bilgisayardaki veya cihazdaki güvenlik açığından yararlanarak, dosyalara ve ağa erişim sağlamaktır.

Bot / Botnet

Siber suçluların birçok bilgisayarın uzaktan kontrolünü tamamen ele geçirmesine izin veren, güvenliği ihlal eden ve suçlunun tüm ağı uzaktan yönetebildiği bir tür yazılım uygulaması veya komut dosyasıdır.

BYOD (Kendi Cihazını Getir)

İngilizce Bring Your Own Device. Çalışanların kişisel cihazlarının iş dünyasında kullanılmasını sağlayan bir şirket güvenlik politikasını ifade eder. Bir BYOD politikası, kişisel bir telefonun veya dizüstü bilgisayarın kurumsal ağ üzerinden bağlanıp bağlanamayacağına dair sınırlamalar ve kısıtlamalar getirmektedir.

Bandwidth (Bant Genişliği)

Bant genişliği, bir iletim ortamının ya da haberleşme kanalının kapasitesini ifade etmek için kullanılır. Başka bir deyişle bir kanal üzerinde taşınabilecek en fazla frekansa sahip sinyal, kanalın bant genişliğidir.

Bit

Programlama ve haberleşmede, bir bit bilgi depolama ve haberleşme veya bağlantının en küçük ve temel ünitesidir.

Bit oranı

Telekomünikasyon ve hesaplamada bit hızı, birim zaman başına iletilen veya işlenen bit sayısıdır. Bit hızı, genellikle kilo, mega, giga veya tera gibi bir SI öneki ile bağlantılı olarak saniye başına birim bit olarak ifade edilir.

Broadcast

Yayın. Broadcast, network uygulamalarında sıklıkla karşılaşılan bir kelimedir. Broadcast, kullanıcıların bir adres belirtmeden faydalandığı birçok uygulamanın çalışmasını sağlar.

Bulut bilgi işlem

Uzak sunuculardan sağlanan bilgi işlem hizmetleri.

Casus yazılım

Casus yazılım, kullanıcılara ait önemli bilgilerin ve kullanıcının yaptığı işlemlerin, kullanıcının bilgisi olmadan toplanmasını ve bu bilgilerin kötü niyetli kişilere gönderilmesini sağlayan yazılım olarak tanımlanır.

Clickjacking

İnternet kullanıcılarının farkında olmadan, istenmediği bir bağlantıya veya düğmeye tıklamaya zorlayan bir saldırıdır.

Cookie

Çerezler. Bir web sayfası ziyaret edildiği zaman tarayıcılardaki kullanıcıların depolandığı küçük dosyalardır. Kişilerin web siteleri üzerinde aradıklarını tarayıcı geçmişinde kayıt tutar.

Cryptology

Kriptografi ya da 'şifreleme' okunabilir durumdaki bir verinin içerdiği bilginin istenmeyen taraflarca anlaşılamayacak bir hale dönüştürülmesinde kullanılan yöntemlerin tümüdür.

Client (İstemci)

Bir ağ üzerinde, sunucu bilgisayarlardan hizmet alan kullanıcı bilgisayarlarıdır. Bilgiye erişim yetkileri sunucu tarafından belirlenir.

Çift Halka Topolojisi

Birbirine eşmerkezli bir yapıda bulunan ve her bir halkanın kendi içinde birbirine bağlı istasyonlarının sadece kendisi ile komşu olan dış halkaya ait istasyon ile iletişim halinde bulunduğu bir yapıdır. Günümüzde telefon şebekelerinin yapıları bu topolojiye örnek gösterilebilir.

DDoS saldırısı

Dağıtılmış hizmet reddi anlamına gelen bir kısaltma olan DDos, bir siber saldırı şeklidir. Bu saldırı, bir web sitesine birden fazla istek göndererek, genellikle botnet’lerden elde edilen verilerle, web sitesinin çalışamaz hale getirmeyi amaçlamaktadır.

DNS

DNS, internet uzayını bölümlemeye, bölümleri adlandırmaya ve bölümler arası iletişimi organize etmeye yarayan, bilgisayar, servis, internet veya özel bir ağa bağlı herhangi bir kaynak için hiyerarşik dağıtılmış bir adlandırma sistemidir.

Default Gateway

Varsayılan ağ geçidi bilgisayar ağında bulunan, bir IP adresi, yönlendirme tablosunda herhangi bir hatla eşleşmediği zaman kullandığı bir düğümdür.

DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol)

Dinamik Ana Bilgisayar Yapılandırma Protokolü. DHCP, basit olarak sistemdeki bilgisayarlara IP adreslerini ve buna ek olarak değişik parametreleri atamak için kullanılan servistir.

Data Transfer Rate

Bit oranı. Telekomünikasyon ve hesaplamada bit hızı, birim zaman başına iletilen veya işlenen bit sayısıdır.

Display (Ekran)

Bilgisayar ve akıllı cihazlarımızı kontrol etmemize yardımcı olan, komutlar vermemizi sağlayan ve yaptığımız işlemleri takip etmemize yardımcı olan görüntü cihazlarıdır.

Ethernet

Kablolu veya kablosuz ağda bilgisayarlar, routerlar ve switchler dahil olmak üzere cihazlara bağlanmak için kullanılan standart iletişim protokolüdür.

External IP Address

Harici IP adresi, İnternet'in ve yerel ağınızın dışındaki diğer bilgisayarların sizi tanımlamak için kullandığı ISP'niz (İnternet hizmet sağlayıcısı) tarafından size atanan adrestir.

Ekstranet

Bir işletmenin, işletme dışındaki paydaşları ile veri ve enformasyon paylaşımı için mevcut telekomünikasyon altyapısını kullanarak teşkil ettiği bilgisayar ağına verilen addır.

EIGRP (Enhanced Interior Gateway Routing Protocol)

Gelişmiş İç Ağ Geçidi Yönlendirme Protokolü. Cisco tarafından geliştirilen IGRP(Interior Gateway Routing Protocol)’nin geliştirilmiş halidir.

Exploit

Bir bilgisayarın güvenlik açığından yararlanarak, sistemi ele geçirmek için kullanılabilecek kötü amaçlı bir uygulama veya komut dosyasıdır.

FiOS

Verizon tarafından Fios olarak da pazarlanan Verizon Fios, fiber optik ağ üzerinden çalışan bir paket internet erişimi, telefon ve televizyon hizmetidir.

Firewall

Güvenlik duvarı. Siber suçluları bilgisayarınızdan uzak tutmak için tasarlanmış savunma teknolojisidir. Bir kural kümesi temelinde ağa gelen giden paket trafiğini kontrol eden donanım tabanlı ağ güvenliği sistemidir.

Fiber optik kablo

İçinde cam olan ve içinden geçen ışığa kolay bir şekilde yön veren kablolara verilen isimdir. Bu kablolar elektrik sinyallerinin aksine ışık sinyallerini kullanarak veri gönderirler.

Frame

Türkçesiyle kare; bilgisayarın görüntü organından kullanıcıya aktarılan ve tek görüntü forumunda görüntülenen hızlı geçişli görsel parçacıklardır.

Free Software

Özgür yazılım, kullanıcısına çalıştırma, kopyalama, dağıtma, inceleme, değiştirme ve geliştirme özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür.

FTP (File Transfer Protocol)

Dosya Aktarım Protokolü (FTP), bilgisayar dosyalarının bir bilgisayar ağındaki bir sunucudan bir istemciye aktarılması için kullanılan standart bir iletişim protokolüdür.

Gelişmiş Yıldız Topolojisi (Extended Star Topology)

Yıldız topolojisi en yaygın kullanıma sahip topolojidir. Merkezdeki bir hub ya da swith' e bağlı cihazların iletişimi merkezde bulunan cihaz üzerinden gerçekleştirilir.

Geniş Alan Ağı

Birden fazla cihazın birbiri ile bağlanmasına ve iletişim kurmasını sağlayan fiziksel veya mantıksal büyük ağdır. Yerel alan ağlarının birbirine bağlanmasını sağlayan çok geniş ağlardır.

GigaBit Ethernet

Ağ bağlantıları için kullandığımız 10 Mbps (10 Base -T) Ethernet ve 100 Mbps (100 Base -T) ve Fast Ethernetin genişletilmiş halidir. Kısaca Gigabit Ethenet, Ethernet'ten 100 kat, Fast Ethernet'ten 10 kat, Ethernet'ten de 100 kat hızlıdır.

GroupWare (Collaborative software)

İletişim ve işbirliği sistemi. Bir iletişim ve işbirliği sistemi, bireylerin, çalışma gruplarının ve kurumların kendi içlerinde ya da birbirleri ile veri, enformasyon ve bilgi alışverişi için kullandıkları bilgisayar tabanlı bir bilişim sistemidir.

HDLC (High-Level Data Link Control)

OSI 2. katmanında yer alan bir iletim protokolüdür. HDLC, PPP gibi WAN iletişiminde paketlerin yerine nasıl ulaştırıldığını belirleyen yaygın protokollerden birisidir.

Host/ Hosting

Barındırma, bir web sitesinde yayınlanmak istenen sayfaların, resimlerin veya dokümanların internet kullanıcıları tarafından erişebileceği bir bilgisayarda tutulmasıdır.

Hub

Bilgisayarlar arasında bağlantı kurmak amaçlı değerlendirilen aygıtları hub olarak bilinmektedir. Aynı zamanda ağlar üzerinden merkezi bağlantıyı sağlayacak elektronik cihazlara da bu isim verilir.

HTTP (Hypertext Transfer Protocol)

Bir kaynaktan dağıtılan ve ortak kullanıma açık olan hiperortam bilgi sistemleri için uygulama seviyesinde bir iletişim protokolüdür.

IANA (Internet Assigned Numbers Authority)

İnternet Atanmış Numaralar Otoritesi, küresel IP adresi tahsisini, otonom sistem numarası tahsisini, Etki Alanı Adı Sistemindeki kök bölge yönetimini, medya türlerini ve İnternet Protokolü ile ilgili diğer sembolleri ve İnternet numaralarını denetleyen bir standartlar organizasyonudur.

IDSL (Integrated Digital Subscriber Line)

ISDN sayısal abone hattının kısaltmasıdır. Dijital (analog veya ses yerine) iletimler kullanarak bir kullanıcıdan bir hedefe veri iletmek için sıradan bükümlü çift bakır telefon hatlarından yararlanır.

IEEE(Institute of Electrical and Electronic Engineers)

Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü. IEEE, elektrik, elektronik, bilgisayar, otomasyon, telekomünikasyon ve diğer birçok alanda, mühendislik teori ve uygulamalarının gelişimi için çalışan, kâr amacı olmayan, dünyanın önde gelen teknik organizasyonudur.

ISP

İnternet servis sağlayıcısı. İnternet bağlantısı sağlayan bir şirket.

IPS

İzinsiz giriş engelleme sistemi. Korsanların bilgisayarınıza veya verilerinize erişmesini algılayan ve engelleyen bir program.

IP Adresi

Bilgisayarınızın kimliği. IP adresi, cihazlar arası veri alışverişini ve iletişimi sağlamaya yarayan bir adrestir.

İntranet

Sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları ve geniş alan ağlarını birbirine bağlayan, çoğunlukla TCP/IP tabanlı bir ağdır.

İnternet soketi

Soket, TCP/IP'de, veri iletişimi için gereken iki bilgi olan IP adresi ve port numarasının yan yana yazılmasıyla oluşan iletişim kanalıdır.

Kimlik avı

Kimlik avı; yanıltıcı e-postalar, mesajlar, reklamlar veya kullandığınız sitelere benzeyen siteleri kullanarak kişisel bilgileri çalma veya online hesaplara müdahale etme girişimidir. Örneğin, kimlik avı amaçlı bir e-posta, bankanızdan geliyormuş gibi görünebilir ve banka hesabınızla ilgili gizli bilgileri isteyebilir.

Kimlik doğrulaması

Bir bilgisayara veya dosyalara erişim elde etme girişimi sırasında kişinin kimliğini doğrulama süreci.

Korsan

Kötü amaçla verilere yönelik erişim güvenliğini ihlal eden bir kişi.

Kötü Amaçlı Yazılım (Malware)

Bir bilgisayarda hasara yol açmak için tasarlanmış her türlü kötü amaçlı yazılımı tanımlayan bir terim. Yaygın formlar şunlardır

Virüsler, trojans, worms ve fidye yazılımı.

Kişisel Alan Ağları (Personal Area Networks - PAN)

Kişisel alan ağı bir bilgisayar ağı sistemidir. Günümüzde bir endüstri standardıdır. Bir kişisel alan ağı kişisel dijital asistanların ve telefonların da dahil olduğu bilgisayar aygıtları arasında iletişim için kullanılan bilgisayar ağıdır.

Kurumsal Risk Yönetimi

Kurumsal risk yönetim süreci, bir işletmenin yönetimin kurulundan diğer tüm çalışanları tarafından etkilenen ve uygun stratejilerin belirlenmesinde kurumun tümüne uygulanan sistematik bir süreçtir.

Local Area Network Denial (LAND)

Bir LAND (yerel alan ağı reddi) saldırısı, bir bilgisayara özel bir zehirli sahte paket göndererek bilgisayarın kilitlenmesine neden olan bir DoS (hizmet reddi) saldırısıdır.

LOG

Bilgisayarın gerçekleştirdiği her etkinliğin kayıt altına alınması demek. Yani gerçekleştirdiğiniz tüm işlemleri denetlemenizi, kritik durumlar ve tanımlanamayan eylemleri tespit etmenizi sağlar.

LAN

LAN, İngilizcede "Local Area Network" olarak bilinen Yerel Ağ Bağlantısı terimine verilen isimdir. Birden fazla cihazın birbirine bağlanmasını sağlayan altyapı birimidir.

M2M

Makineden makineye, kablolu ve kablosuz dahil herhangi bir iletişim kanalı kullanan cihazlar arasında doğrudan iletişimdir.

Mail Server

E-posta sunucusu. Gönderilen her e-posta, hedeflenen alıcıya giden yol boyunca bir dizi e-posta sunucusundan geçer.

Man In The Middle Attack

Man-in-the-middle attack, saldırganın birbiri ile doğrudan iletişim kuran iki taraf arasındaki iletişimi gizlice ilettiği veya değiştirdiği saldırı türüdür.

Masking

Ayrıcalıklı erişim sistemlerinin yapı taşlarından biri olan veri maskeleme; veri gizleme, veri anonimleştirme ve takma isimlendirme şeklinde de adlandırılıyor. Data masking; karakterler ve sayılar gibi değiştirilmiş, işlevsel, hayali veriler kullanarak gerçek verilerin gizlenmesini sağlayan bir siber güvenlik yöntemi.

Masquerading

IP Masquerade, Linux'ta birçok ticari güvenlik duvarında ve ağ yönlendiricisinde bulunan NAT (Ağ Adresi Çevirisi) sunucusuna benzer bir ağ işlevidir.

MDI

İngilizce Multiple Document Interface. Çoklu belge arabirimi, birden çok pencerenin tek bir üst pencere altında bulunduğu grafiksel kullanıcı arabirimidir.

MDIX

Medium-Dependent Interface. Ortama bağımlı bir arayüz, fiziksel bir katman uygulamasından iletimi taşımak için kullanılan fiziksel ortama bir bilgisayar ağındaki arayüzü açıklar.

Metasploit

Metasploit Projesi, güvenlik açıkları hakkında bilgi sağlayan, sızma testleri ve IDS imza gelişmesinde yardımcı olan bir framework projesidir.

NAT (Network Address Translation - Ağ Adresi Çeviricisi)

NAT bir ağda bulunan bilgisayarın, kendi ağı dışında başka bir ağa veya İnternete çıkarken farklı bir IP adresi kullanabilmesi için geliştirilmiş bir İnternet protokolüdür.

Net Link

Netlink soket ailesi, Unix etki alanı yuvalarına benzer şekilde hem çekirdek hem de kullanıcı alanı işlemleri arasında ve farklı kullanıcı alanı işlemleri arasında süreçler arası iletişim için kullanılan bir Linux çekirdek arabirimidir.

Network

Ağ, temel olarak veri paylaşımı amacıyla çeşitli cihazları birbirine bağlayan teknolojidir. Bunun en güzel örneği ise internettir.

NFS (Network File System)

Ağ Dosya Sistemi, Sun Microsystems tarafından 1984 yılında geliştirilmiş, ağdaki bilgisayarların ortak bir dosya sistemine, yerel diskleri kadar kolay ulaşmasını sağlayan, RPC temelli dağıtık dosya sistemi yapısıdır.

NMAP

Nmap, bilgisayar ağları uzmanı Gordon Lyon tarafından geliştirilmiş bir güvenlik tarayıcısıdır.

Node

Node.js, açık kaynaklı, genelde sunucu tarafında çalışan ve ağ bağlantılı uygulamalar için geliştirilmiş bir çalıştırma ortamıdır.

Nslookup

Nslookup, etki alanı adı ve IP adresi veya diğer DNS kayıtları arasındaki eşleşmeyi elde etmek için Etki Alanı Adı Sistemini sorgulamaya yönelik bir ağ yönetimi komut satırı aracıdır.

Null Modem Cable

Boş modem, yakındaki iki seri cihaz (bilgisayar) arasında iletişim portları aracılığıyla "baştan başa" bağlantıya izin veren özel olarak tasarlanmış bir kablodur.

Open Source

Açık kaynak kodlu yazılım, kaynak kodun telif hakkı sahibinin, yazılımı herhangi birine ve herhangi bir amaçla kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma haklarını verdiği bir lisans kapsamında yayınlandığı bir bilgisayar yazılımı türüdür.

OSI (Open Systems Interconnection) Modeli

Open Systems Interconnection modeli ISO tarafından geliştirilmiştir. Bu modelle, ağ farkındalığına sahip cihazlarda çalışan uygulamaların birbirleriyle nasıl iletişim kuracakları tanımlanır.

OSPF (Open Shortest Path First)

İngilizce Open Shortest Path First, yani "En kısa yola Öncelik" anlamına gelen OSPF, bir TCP/IP ağındaki router'ların birbirini otomatik olarak tanımasında kullanılan bir protokoldür.

Oturum Katmanı (Session Layer)

Bir bilgisayarın birden fazla bilgisayarla aynı anda iletişim içinde olduğunda, gerektiğinde doğru bilgisayarla konuşabilmesini sağlar.

P0f

P0f network üzerinden dinleme yaparak gelip giden paketlerden paketleri gönderen sistemlerin hangi işletim sistemine sahip olduğunu belirlemek için kullanılan bir araçtır.

PAN

"Personal Area Network", yani Kişisel Alan Ağı. Yaklaşık 10 metrelik bir alanı kapsayan, kişisel alan kavramıyla kastedilen cihazların birbirlerine bağlanmasıyla oluşturulan ağı tanımlamaktadır.

Password

Şifre, Parola. Bilgisayarda veya çevrimiçi hesaplarda oturum açmak ve başka kullanıcıların erişimini engellemek için kullanılan gizli anahtarlara denir.

Phishing ya da Spear Phishing (Kimlik avı ya da Hedefli Oltalama)

Siber suçlular tarafından hassas bilgiler elde etmek için kullanılan bir tekniktir. Örneğin, insanların şifre gibi kişisel bilgilerini ifşa etmeye kandırmak için tasarlanmış el yapımı e-posta iletilerini kullanır.

Patch Panel

Patch panel veya patch bloğu kablolama sistemlerinde kullanılan sonlandırma elemanlarından biridir.

Ping

Ping bir veri paketinin ilgili sunucuya iletilmesi sırasında geçen süredir.

PKI (Public Key Infrastructure)

Ortak anahtar altyapısı (PKI), dijital sertifikaları ve ortak anahtarları oluşturmak, yönetmek, dağıtmak, kullanmak, depolamak ve iptal etmek için gereken donanım, yazılım, ilkeler, süreçler ve prosedürler kümesidir.

Port

Bilgisayar arası iletişimde, port, iletişimin uç noktasıdır. Yazılımsal açıdan olaya bakıldığında, port belli bir işleme ait olan mantıksal bir yapıdır.

PPTP (Point to Point Tunneling Protocol)

Noktadan Noktaya Tünel Protokolü, sanal özel ağları uygulamak için kullanılmayan bir yöntemdir. PPTP'nin bilinen birçok güvenlik sorunu vardır. PPTP, PPP paketlerini kapsüllemek için bir TCP kontrol kanalı ve bir Genel Yönlendirme Kapsülleme tüneli kullanır.

Proxy (Vekil Sunucu)

Vekil sunucu veya yetkili sunucu, İnternet'e erişim sırasında kullanılan bir ara sunucudur.

Pen Test (Sızma Testi)

Sızma testi, güvenlik açıklarını bulmak ve güvenlik açıklarını değerlendirmek amacıyla korsan araç ve teknikleri kullanarak güvenliği değerlendirmenin bir yoludur.

Rack Kabin

Rack kabinet, ofis ya da evlerde kullanılan elektronik cihazlar ve bilgisayar sistemlerinin düzenini, güvenliğini sağlayan kasalara verilen isimdir.

Rapid STP/ STP-Spanning Tree Protocol

Kapsayan Ağaç Protokolü, herhangi bir yerel ağda (local area network) döngülerden (loop) arınmış bir topoloji oluşması için yaratılmış bir protokoldür.

Ransomware

Verilerinizi rehin tutan, kasıtlı olarak bilgisayarınızdaki dosyalara erişmenizi engelleyen kötü amaçlı bir yazılım biçimidir. Genellikle dosyaları şifreler ve şifrelerinin çözülmesini veya kurtarılmasını sağlamak için bir fidye ödenmesini talep eder.

RAS (Remote Access Service)

Uzaktan Erişim Servisi. Uzaktan erişim hizmeti, uzaktan erişim araçlarını veya genellikle bir BT aygıtları ağında bulunan bilgileri etkinleştirmek için herhangi bir donanım ve yazılım kombinasyonudur.

Remote Control

Uzaktan kumanda elektronik cihazların, yaygın olarak televizyonların, kısa mesafelerde uzaktan kontrol edilebilmesini sağlayan parçasıdır.

Reverse Engineering

Tersine mühendislik, bir aygıtın, objenin veya sistemin; yapısının, işlevinin veya çalışmasının, çıkarımcı bir akıl yürütme analiziyle keşfedilmesi işlemidir.

RIP (Routing Information Protocol - Yönlendirme Bilgisi Protokolü)

Bir TCP/IP ağındaki router'ların birbirini otomatik olarak tanımasında kullanılan bir iç yönlendirme protokoldür.

Risk Değerlendirmesi

Risk değerlendirmesi veya risk yönetimi bir işyerinde iş kazalarının ve meslek hastalıklarının, nedenleri önceden belirleyebilmek için uygulanan işlemlerin toplamına denir.

Router

Router’ın iki temel görevi vardır. Hedeflenen IP adreslerine veri paketlerini ileterek iki ağa arasındaki trafiği yönetir. Aynı internet bağlantısını birden fazla cihazın kullanmasına izin verir.

Sanal Özel Ağ (VPN)

Kullanıcının konumu maskeleyip trafiği şifreler, bu sayede interneti kullanırken adsız kalmanızı sağlamaya yarar.

Satellite Bandwidth

Uydu interneti, uydu üzerinden internet hizmeti alınmasını sağlayan bir sistemdir.

SCSI

SCSI, Sabit Disk, CD sürücü, tarayıcı, yazıcı gibi aygıtları paralel arabirim standartlarından daha uyumlu ve gelişmiş bir şekilde kontrol eden standarttır.

Shadow Password

/etc/shadow olarak da bilinen bir gölge parola dosyası, Linux'ta şifrelenmiş kullanıcı parolalarını saklayan ve yalnızca kök kullanıcı tarafından erişilebilen, yetkisiz kullanıcıların veya kötü niyetli kişilerin sisteme girmesini engelleyen bir sistem dosyasıdır.

SIEM (Security Information And Event Management)

Güvenlik bilgileri ve olay yönetimi, yazılım ürünleri ve hizmetlerinin güvenlik bilgi yönetimi ile güvenlik olay yönetimini birleştirdiği bilgisayar güvenliği alanı içinde bir alandır.

Siber Güvenlik

Çeşitli gelişmiş araçlar, ilkeler ve süreçler yoluyla bilgilerin ve iletişimin stratejik şekilde korunması.

Sniffing

Ağ güvenliği bağlamında koklama saldırısı, bir paket dinleyicisi kullanarak ağ trafiğini yakalayarak verilerin çalınmasına veya ele geçirilmesine karşılık gelir.

Solucan (Worm)

Bulaşmayı diğer bağlı bilgisayarlara yaymak için kendini çoğaltabilecek kötü amaçlı bir yazılımdır.

SSL VPN (Secure Sockets Layer Virtual Private Network)

SSL VPN (Secure Sockets Layer Virtual Private Network) “Güvenli Yuva Katmanı Tabanlı Sanal Özel Ağ” olarak tanımlanır. Kurum ağlarına uzaktan erişmek ve bilgi paylaşımını kolaylaştırmanın yanı sıra, kaynakların kullanımı açısından maliyeti düşürerek verimin artmasını amaçlanmıştır.

Statik Yönlendirme (Static Routing)

Statik yönlendirme, bilgisayar ağlarında yönlendiricinin yol seçimi yapılandırılmasında bir yolu tarif eden bir veri iletişim kavramıdır.

Switch

Ağ anahtarı yani switch kısaca, birden fazla bilgisayar cihazı arasında bağlantı sağlayan, bilgi aktarımına imkân veren alettir. Switch, birbirine bağladığı bilgisayarlar arasında haberleşme sağlayan cihazdır.

SQL Injection

Günümüzde birçok veri tabanı SQL ile yazılmış komutlara uymak için tasarlanmıştır ve kullanıcılardan bilgi alan birçok web sitesi bu verileri SQL veri tabanlarına gönderir. Saldırganlar SQL güvenlik açıklarından faydalanarak kurbanların veri tabanlarını kontrol altına alırlar.

Şasi Switch

SAN (Storage Area Network) Switch. Aynı fiziki ortamda bulunan depolama alanlarının kontrol ünitesine bağlanması için ihtiyaçlar ve destekler doğrultusunda SAS/FIBER/Bakır/İnfiniband/SATA ve diğer herhangi bir yol ile birbirlerine bağlayan switch yapısıdır.

Şifreleme

Verilerin çalınmasını önlemek amacıyla yapılan şifreleme işlemidir.

T-1

DS-1 biçiminde yapılanmış sinyali 1.544 megabit/saniye hızında aktaran hatlara verilen isim.

Taşıma Katmanı (Transport Layer)

Taşıma katmanı, Uygulama (Application) ve Ağ (Network) katmanları arasında mantıksal bir bağlantı kurulmasını sağlayan bir katmandır. Üst katmandan aldığı verileri segmentlere bölerek bir alt katmana iletir, alt katmandan aldıklarını da birleştirerek bir üst katmana verir.

TCP/IP Modeli

TCP/IP TCP (Transmission Control Protocol) ve IP (Internet Protocol) protokollerinin birleştirilmesiyle oluşturulan internet üzerindeki bir iletişim metodudur.

Telnet

Telnet, İnternet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir.

TFTP

Önemsiz Dosya Aktarım Protokolü. Trivial File Transfer Protocol 1980 yılında tanımlanmış, FTP' nin temel fonksiyonel şekli olarak ifade edilen basit bir dosya transfer protokolüdür.

Theharvester

theHarvester aracı ile pasif olarak Google, Bing gibi farklı arama motorları araçları ile Linkedin gibi kurum çalışanları bilgilerinin yer aldığı platformlardan kullanıcı profillerini, e-posta adreslerini ve hostları tespit etmeye yarayan aynı zamanda aktif olarak DNS adlarını ve alt alan adlarını bulmaya yönelik kaba kuvvet saldırıları gerçekleştirebilen bir python scriptidir.

Token Ring

Token ring, OSI modelinin data link kısmında bulunan protokollerin üzerinde barındırabileceği bir yerel ağ teknolojisidir.

Truva Atı (Trojan Horse)

Genellikle siber bir suçluya, bilgisayara “arka kapıdan” uzaktan erişime olanak sağlayan kötü amaçlı bir yazılım parçasıdır.

Tuş Vuruşu Kaydedici

Parolalar gibi bilgileri gizlice yakalamak için tuş vuruşlarını kaydeden yazılım veya donanım cihazı.

Uç Nokta Güvenliği

Bir ağın uç noktasında cihazların güvenliğini sağlama; bu cihazlara, çalışanların kullandığı mobil cihazlar (tabletler, dizüstü bilgisayarlar) dahildir.

UDP (User Datagram Protocol)

UDP, TCP/IP protokol takımının iki aktarım katmanı protokolünden birisidir. Verileri bağlantı kurmadan yollar.

Untagged (Access port)

Bu port, normal şartlar altında sadece bilgisayarlar ve yazıcılar gibi son kullanıcı aygıtlarını bağlamak için kullanılır.

Uplink

Bir telekomünikasyon ağında, bir bağlantı, veri iletimi amacıyla iki veya daha fazla cihazı birbirine bağlayan bir iletişim kanalıdır.

URL Spoofing

Sahte bir URL, başka bir web sitesi gibi görünen bir web sitesini tanımlar. Bazen web tarayıcısı teknolojisindeki hataları kullanan ve kötü niyetli bilgisayar saldırısına izin veren bir mekanizma uygular. Bu tür saldırılar, en son güvenlik yamalarına sahip olmayan bilgisayarlara karşı etkilidir.

Uygulama Katmanı (Application Layer)

Uygulama katmanı veya OSI 7. katman (İngilizce

application layer), programların ağı kullanabilmesi için araçlar sunar. Bilgisayar uygulaması ile ağ arasındaki arabirim görevini yerine getirmektedir.

Veri Bağı Katmanı (Data Link Layer)

Veri bağlantısı katmanı veya 2. Katman

Veri bağlantısı katmanı donanım katmanına erişmek ve kullanmak ile ilgili kuralları belirler.

Veri İhlali

Verilere yetkisiz erişim. Veri ihlali, hassas, korunan veya gizli verilerin kopyalandığı, iletildiği, görüntülendiği, çalındığı veya yetkisiz bir kişi tarafından kullanıldığı bir güvenlik ihlalidir.

Virüs

Yayılmadan önce bilgisayardaki bilgileri bozmayı, silmeyi veya değiştirmeyi amaçlayan bir tür kötü amaçlı yazılımdır.

VLAN (Virtual Local Area Network)

VLAN (Virtual LAN), Sanal yerel alan ağı anlamına gelen VLAN,yerel ağ içerisinde çalışma grupları oluşturmak,yerel ağı anahtarlarla bölmektir.

VPN

Sanal özel ağ. Kullanıcının konumu maskeleyip trafiği şifreler, bu sayede interneti kullanırken adsız kalmanızı sağlamaya yarar.

Vulnerability

Güvenlik açığı. Herhangi bir yazılımın veya web yazılımının içerisinde yer alan sistem hatalarıdır. Bu açıklar yada sistem hataları kullanıldığında kötü niyetli kişiler sisteme sızarak açığın imkan verdiği şekilde bilgilere erişebilir.

Yazılım

Bilgisayara bir görevi gerçekleştirmesini söyleyen programlar kümesidir. Örneğin, Microsoft Excel bir uygulama yazılımıdır.

Yedekleme

Dosyalarınızın kaybedilmesi durumunda erişebilmeniz için dosyalarınızın kopyalarını sunucu, sabit sürücü, bilgisayar veya çıkarılabilir sürücü üzerinde saklama.

Yeniden Yönlendirme (Redirect Message)

Yönlendirme, bir e-posta iletmenin özel bir durumudur. Standart bir yönlendirmede, mesajı ileten kişi gönderen gibi görünür. Yeniden yönlendirmede, mesaj orijinal gönderenden geliyormuş gibi görünür.

Yayın Ağları (Broadcast Networks)

Yayın Ağları(Broadcast Networks), bir bilgisayarın kendisi ile aynı ağ üzerinde bulunan diğer tüm bilgisayarlara veri göndermesini sağlar.

Yönetilemeyen/Yönetilemez Switchler

Yönetilemez Switch (unmanaged switch), bir ağa (LAN) bağlı cihazların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlar. Herhangi bir kullanıcı müdahalesi, kurulumu veya yapılandırmasının kullanılmasını gerektirmeyen veya buna izin vermeyen bir tak- çalıştır switchtir.

ABİGEM

Avrupa Birliği Türkiye İş Geliştirme Merkezleri (ABİGEM), KOBİ'lere ihtiyaç duydukları alanda eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunan, TOBB öncülüğünde ilgili Ticaret ve/veya Sanayi Odalarının ortaklığında kurulmuş Anonim Şirket statüsünde faaliyet gösteren kuruluşlardır.

Accumulation Index

İşlem adedi ve fiyat değişimi arasındaki ilişkiden yola çıkılarak oluşturulmuş indikatör. İşlem ve fiyat dengesini takip ederek mevcut trendin devam edip etmeyeceği konusunda bilgi vermeye çalışır.

Açığa Satış

Menkul kıymetler borsası için kullanılan bir terimdir. Yatırımcı, henüz sahip olmadığı yatırım aracını satar. İleride fiyatının düşeceği beklentisi ile sattığı menkul kıymeti, teslim etme zamanı geldiğinde satın alıp, teslimatı yapar.

Açık Piyasa İşlemleri

Merkez bankaları tarafından yürütülen, para arzının artırılması veya azaltılması amacı ile hazine kağıtlarının alınıp satılması işlemleridir.

Adx

Merkez bankaları tarafından yürütülen, para arzının artırılması veya azaltılması amacı ile hazine kağıtlarının alınıp satılması işlemleridir.

Akreditasyon

Akreditasyon uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen çalışmaların ve dolayısıyla bu çalışmalar sonucunda düzenledikleri uygunluk teyit belgelerinin güvenilirliğini ve geçerliliğini desteklemek amacıyla oluşturulmuş bir kalite altyapısıdır.

Alım Heyeti

İhracatı artırmaya yönelik olarak Ticaret Bakanlığı koordinatörlüğünde İhracatçı birlikleri ve/veya organizatör kuruluş işbirliğinde mal veya hizmet alması için ülkeye getirilen kurum ve kuruluş temsilcileri, medya mensupları, üretici ve İthalatçılardan oluşan heyettir.

Alt Yüklenici

Sözleşmeye bağlanmış işin bir kısmını Yüklenici adına ve ona bağlı olarak gerçekleştiren kişi veya şirkettir.

Amortisman

Bir işletme üzerine kayıtlı bina, makine parkı ve demirbaşlar gibi Duran Varlıkların aşınma, yıpranma ve eskime sonucu oluşan değer kaybıdır.

Ar-Ge

Kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetlerlerdir.

Alış (Bid) Fiyatı

Piyasa katılımcılarının alış işlemi yapmaya istekli oldukları fiyat.

Alış Satış Farkı

Döviz çiftinin alış satış fiyatları arasındaki farkın pip cinsinden değeri.

Alış Sinyali

Bir yatırım aracını satın almak için doğru zamanın ve uygun koşulların oluştuğuna işaret eden sinyal. Yatırımcıların platformlarında kullandıkları indikatörler bu sinyalleri sağlarlar. Örneğin MACDS indikatörü, sinyal çizgisinin üzerine çıktığında bu alış sinyali olarak algılanılır.

Arbitraj

Herhangi bir menkul kıymetin ucuz piyasadan alınıp daha pahalı piyasada satılması işlemine verilen isimdir. Gelişen teknoloji ve hızlı iletişim altyapısı sayesinde arbitraj imkanları gittikçe azalmıştır. Zira piyasalar iletişim halindedir ve fiyatlar iletişim ağı sayesinde neredeyse eşzamanlı ilerler.

Aracı Banka

Alıcı banka, bir tüccar adına kredi veya banka kartı ödemelerini işleyen bir banka veya finans kuruluşudur.

Aussie

Avustralya Doları

ATR (Average True Range)

Volatilite’yi ölçen bir indikatördür. Yüksek ATR değerleri yüksek volatiliteyi, ve dolayısı ile hacimli, ani işlemlerin sinyalini verir. Düşük ATR ise paritenin yavaş hareket ettiğini gösterir.

B2B

İşletmeden işletmeye ya da sıkça kullanılan İngilizce business-to-business ibaresinin kısaltılmış şekli B2B, şirketler arası pazarlama ya da satış uygulamalarına verilen addır.

B2C

“Business to Consumer” yani İşletmeden tüketiciye anlamına gelen İngilizce terimin kısaltması. Doğrudan tüketiciye veya işletmeden tüketiciye, ürünleri doğrudan müşterilere satmanın ve böylece herhangi bir üçüncü taraf perakendeciyi, toptancıyı veya diğer aracıları atlayan iş modelidir.

B2G

Business to Government. İngilizce İşletmeden yönetime ifadesinin kısaltılmış hali. İşletmeden hükümete, bir tedarikçi olarak iş sektörü ile müşteri olarak bir devlet kurumu arasındaki ticareti ifade eder. B2G, mal ve hizmetlerin uluslararası, ulusal, federal, bölgesel ve yerel kamu yönetimine satışı ve pazarlanmasıdır.

Bakiye

Son hesap değeri. (Açık pozisyonlar hesaplanmaz.)

Banka Çizgisi

Bir banka tarafından müşteriye verilen bir kredinin sınırıdır.

Bankalararası Para Piyasası

Bankalar arasında kısa vadeli fonların alınıp satıldığı piyasalardır.

Bant

Bir para biriminin başka bir para birimi karşısındaki değeri, ilgili devletin izin verdiği fiyat aralığında dalgalanabilir. Bu fiyat aralığına bant denir.

Base Currency

Baz döviz teriminin İngilizcesi. Bir parite çiftinde ilk para birimine Baz Döviz denir.

Başlangıç Marjı (Teminatı)

Müşteri tarafından pozisyon alabilmek için ödenen ve kaldıraçlı varlık bazında belirlenen teminat miktarıdır.

Bayrak Formasyonu

Bayrak formasyonları, mevcut trendin tersi yönündeki fiyat hareketlerinin oluşturduğu ve trend hareketinin devam edeceği sinyalini veren formasyonlardır. İstikrarlı bir piyasa hareketi içinde yaşanan kısa duraksamalar bayrak formasyonunu oluşturur.

BDDK

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu.

Bekleyen Emir

Piyasada mevcut an itibariyle geçerli fiyattan değil, talep ettiğiniz fiyattan alım veya satım emri girilmesi ve piyasa fiyatının belirlediğiniz seviyeye ulaşması halinde piyasaya iletecek emir anlamına gelmektedir.

Bekleyen Emirlerin Kısmı Gerçekleşmesi

Göndermiş olduğunuz emirlerin bir kısmının gerçekleşmesi durumunda, gün sonunda gerçekleşen işlemler muhasebeleştirilir. Kalan pasif miktar ise gün sonunda sistemde iptal edilerek, sonraki işlem gününde geçerli olacak yeni bir emir oluşturulur.

Bileşik Faiz

Bir yatırımın yatırım dönemi boyunca kazandığı faizin de yeni yatırım döneminde yatırıma tabi tutulması sonucu elde edilen getiriyi gösteren faizdir. Diğer bir deyişle faizin de faiz kazanmasıdır.

BoC

Bank Of Canada. Kanada Merkez Bankası.

BoE

Bank Of England. İngiltere Merkez Bankası.

BoJ

Bank Of Japan. Japonya Merkez Bankası.

Boğa Piyasası (Bullish Market)

Alım yapanların çoğunlukta olduğu piyasa durumuna verilen isimdir. Bu piyasada fiyatlar yükselme eğilimi içerisindedir. Boğanın doğasındaki saldırı tekniği olan boynuzuyla yukarı fırlatma taktiği piyasanın şekline verilen isim olmuştur.

Bollinger Bandı

Yatırımcının bir döviz çiftinde belli bir zaman aralığında göreli fiyat seviyelerini ve volatiliteyi karşılaştırmasına yardımcı olan teknik indikatör. Fiyat hareketleri ile birlikte hareket eden üç tane bant bulunur. Bunlardan en üstteki genellikle direnç seviyesini, en alttaki ise destek seviyesini oluşturur.

Bretton Woods Anlaşması

1944 yılında 44 ülkenin katılımı ile gerçekleştirilen konferansta, Dünya Bankası ve IMF’in kurulmasına karar verilmiştir. Bu konferans sonunda bütün katılımcı ülkeler kendi para birimlerinin altına dönüştürülebilir yapılmasını kabul etmiştir. Altın fiyatları da 1 ons altın = 35 $ olarak sabitlendiğinden, bütün ülkelerin para birimlerinin değeri Dolar’a göre hesaplanmaya başlanmıştır.

Broker

Alıcılar ile satıcılar, veya yatırımcılar ile piyasa arasında ilişki kuran, danışmanlık hizmeti karşılığında komisyon alan kişi veya kurumdur. Broker’lar protföy yönetmezler, sadece danışmanlık hizmeti verirler.

Bullish

Boğa piyasasına verilen isimdir. (Bknz. Boğa piyasası).

Buy

Alış emri.

Buy Limit

İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın altında bir seviyeye verilen otomatik alış emri.

Buy Stop

İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın üstünde bir seviyeye verilen otomatik alış emri.

Basit Faiz

Bir yatırımın, yatırım dönemi süresince sadece anaparasının kazandığı faiz oranıdır.

Bulls Power

Boğa piyasasının gücünü ölçen bir teknik gösterge.

C2C

Customer to customer yani tüketiciden tüketiciye anlamına gelen İngilizce terimin kısaltılmışı. Tüketicilerin birbirleri ile gerçekleştirdikleri online (çevrimiçi) alışverişi ifade eden C2C (customer to customer) iş modelinde hem alıcı hem de satıcı tüketicilerdir.

Cable

GBP/USD paritesinin jargondaki takma ismi.

Candlestick Chart

Mum çubuğu grafiği. Grafik gösterim türlerinden biri olup teknik analiz araçlarının uygulanmasında en çok kullanılan gösterim şeklidir.

Cari Açık

Bir ülkede yapılan toplam ithalatın, toplam ihracattan fazla olması durumunda ortaya çıkan mali açıktır.

CCI (Commodity Chanel İndex)

Donald R. Lambert tarafından emtia piyasaları için geliştirilen indikatör genellikle yatay piyasalarda daha iyi sonuçlar verir. Merkezde 0, sınırlarda -100 ve +100 seviyelerinde işaretleme yapılmış olup bu sınırlar dışına çıkan fiyat için pozisyon sinyali oluştuğu düşünülür.

CFD (Contrat For Difference)

Yatırım grubu bağlı olduğu yatırım aracını gerçekte almaya gerek duymadan piyasa üzerinden anlaşma yapılmasını sağlayan araçlardan oluşur. Bu grupta sadece ürünün fiyatla ilgili beklentisi satın alınır.

CFTC

Commodity Futures Trading Commission. Türkçe'ye "Vadeli Emtia Ticaret Komisyonu" şeklinde çevirebileceğimiz kurum ABD'nde piyasa düzenleyicisi olan bir devlet otoritesidir. Türkiye'deki Sermaye Piyasası Kurulu'na benzer bir yapıdadır.

Chart

Fiyat Grafiği teriminin İngilizcesi.

Closing Price

Kapanış fiyatı. Pozisyonunuzu kapattığınız fiyattır.

Counter Currency

Karşıt döviz. Döviz çiftinin sağ tarafındaki birimdir. İşlem yapmak istediğiniz dövizin bedelini bu dövizi kullanarak karşılarsınız.

Currency

Grafik ekranında fare imlecine koordinat ve mesafe ölçümü özellikleri kazandıran program aracı.

Currency Pair

Döviz çifti. Forex’te işlemler döviz çiftleri üzerinden yapılır. EUR/USD bir döviz çiftidir.

Cycle Çizgileri

Fiyat grafikleri üzerinde eşit zaman aralıkları belirtebilmenizi sağlayan teknik analiz çizim aracı.

Çapraz Kur

Çapraz kur, iki döviz arasındaki ve her birinin bir üçüncü döviz ile olan paritesiyle tanımlanan kambiyo kurudur. Birden fazla ulusal paraların aralarındaki kurların bir temel para üzerinden hesaplanmasıdır.

ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi)

Çevresel etki değerlendirmesi, önerilen eylemle devam etme kararından önce, bir planın, politikanın, programın veya projelerin çevresel sonuçlarının değerlendirilmesidir.

Çevre (İzin) Lisansı

Alıcı ortamları korumak amacıyla ilgili mevzuat uyarınca işletmelere verilecek belgedir.

Çevre İzin ve Lisans Belgesi

Bu Yönetmelik kapsamında verilecek çevre izin ve çevre lisanslarını kapsayan belgedir.

Çevre Düzeni Planı

3984 sayılı İmar Kanunu'nun “Tanımlar” başlığını taşıyan 5. maddesinde çevre düzeni planı, “Ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen plan” şeklinde tanımlanmıştır.

Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)

ÇKS, tarımsal desteklemelerin izlenebilir, denetlenebilir, raporlanabilir ve sorgulanabilirliğinin sağlanmasını; doğru ve sağlıklı değerlendirmelerin yapılabilmesi için çiftçi bilgilerinin merkezi bir veri tabanında toplanmasını zorunlu kılan bir kayıt sistemidir.

Dalgalı Kur

Döviz fiyatlarının devlet müdahalesi olmadan serbest piyasada alım-satımlara göre belirlendiği sistem.

Dalgalı Kur Sistemi

Döviz fiyatlarının serbest piyasada arz ve talebe göre belirlendiği, resmi müdahalenin olmadığı kur sistemidir.

Dealer

Finansal hizmetlerde, bir aracı satıcı, kendi hesabı için veya müşterileri adına menkul kıymet alım satımı yapan gerçek bir kişi, şirket veya başka bir kuruluştur. Aracılar, menkul kıymetler ve türevleri alım satım işleminin merkezinde yer alır.

Dealing Rates

İşlem fiyatları. Döviz çiftlerinin alım ve satım fiyatlarının bildirildiği alandır.

Deflasyon

Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli düşüş eğilimine verilen isim.

Değer Kaybetme

Bir para biriminin değerinin piyasada talebin azalması nedeniyle düşmesidir.

Değerlenme

Bir para biriminin başka bir para birimi karşısında değer kazanmasıdır.

Demarker

Tom DeMarker tarafından tasarlanan ve trendi takip eden özellikleri olan bir indikatör.

Depozito

Hesap açılışının ardından teminat için yüklenen para.

Destek

Alçalan bir fiyat grafiğinde fiyatların geçmeyi zorlanacağı seviyeye verilen isimdir.

Devalüasyon

Bir para biriminin değerinin, resmi kurumlar tarafından yapılan duyuru ve düzenleme ile düşürülmesidir.

Dikdörtgen Formasyonu

Belirli bir yöne ilerlemekte olan fiyatın bir süre belirlenmiş bir destek ve direnç arasında gidip gelmesiyle ortaya çıkan formasyon şeklidir.

Directional Movement Indicator (DMI)

Pozitif (+) DI çizgisinin alış baskısını, negatif DI çizgisinin satış baskısını yansıttığı indikatöre denir. “+ DI “ çizgisi “- DI “ çizgisinin üzerinde olduğu sürece alış, “+DI” çizgisi “-DI” çizgisinin altında kaldığında satış sinyali verir.

Direnç

Yükselen bir fiyat grafiğinde fiyatların geçmeyi zorlanacağı seviyeye verilen isimdir.

Distribution Index

İşlem adedi ve fiyat değişimi arasındaki ilişkiden yola çıkılarak oluşturulmuş indikatör. İşlem ve fiyat dengesini takip ederek mevcut trendin devam edip etmeyeceği konusunda bilgi vermeye çalışır.

Dmi (Directional Movement Indicator)

Pozitif ( + ) DI çizgisinin alış baskısını, negatif DI çizgisinin satış baskısını yansıttığı indikatöre denir. “+ DI “ çizgisi “- DI “ çizgisinin üzerinde olduğu sürece alış, “+DI” çizgisi “-DI” çizgisinin altında kaldığında satış sinyali verir.

Doji

Açılış ve kapanış fiyatının birbirine eşit olduğu kararsız bir piyasayı gösteren mum çubuğu formasyonudur.

Döviz Çifti

Birbirlerinin cinsinden değerleri ölçülen iki para biriminidir. Örneğin EUR/USD bir döviz çiftidir.

Döviz Kuru (Exchange Rate)

Bir para biriminin değerinin başka bir para biriminin değeri cinsinden ifade edilmesidir.

Dow Teorisi

Bir trendin nasıl meydana gelip, nasıl sonlandığına ilişkin varsayımlarla piyasanın bütününü açıklamaya çalışan teori.

Dünya Bankası (World Bank)

Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletler'in özerk uzman kuruluşlarından biri olma özelliği kazanmıştır. Günümüzde dünya devletlerinin 188'i Banka üyesidir.

Düzeltme

Resmi kurumlar tarafından, ödemeler dengesini veya resmi döviz kurunu dengelemek amacıyla ekonomik politikaların değiştirilmesidir.

EA

Expert Advisor tümcesinin kısaltması. Bknz. Expert Advisor.

ECB

Europan Central Bank. Avrupa Merkez Bankası.

E-İhracat

E-Ticaret/Online (çevrimiçi) satış kanalı üzerinden alınan yurt dışı adresli siparişi, bireysel müşteri adına (KDV’siz) fatura düzenleyip, Mikro İhracat olarak çıkışının gerçekleştirilmesidir.

Emlak Vergisi Muafiyeti

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunuyla belirlenmiş olan bina ve/veya arazilerin emlak vergilerinden muaf olma durumudur.

Emsal Değer

Gerçek değeri belli olmayan bir mal veya hizmetin değerini belirlemek üzere, benzer mal ve hizmetlerden faydalanılarak elde edilen değeri ifade eder.

Endüstri Bölgesi

Ülke ekonomisini uluslararası rekabet edebilir bir yapıya kavuşturmak, teknoloji transferini sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yabancı Sermaye girişini hızlandırmak ve özellikle üretim maliyetleri açısından büyük ölçekli Yatırımlar için uygun sanayi alanı oluşturmak üzere kurulan üretim bölgeleridir.

Endüstriyel Simbiyoz

Bir işletmenin atığının, diğer bir işletmenin girdisi olmasına dayanan yenilikçi işbirliği modelidir.

Entegre Hayvancılık Yatırımı

Yetiştiriciliğin yanında süt mamulleri üretimi, et mamulleri üretimi, kesimhane, soğuk hava deposu ve yem ünitesi Yatırımlarını da içeren hayvancılık yatırımlarıdır.

Eş Finansman

Desteklenen Proje veya faaliyetlerde harcanmak üzere, hibe faydalanıcısı tarafından sağlanması taahhüt edilen nakdi katkıdır.

Eğilim Çizgisi

Yatırım aracının grafik üzerindeki belirli bir döneme ilişkin fiyat hareketini doğrusal bir çizgide tanımlayabilen teknik analiz aracı.

Ekonomik İndikatör

Bir ülkenin ekonomisinin gidişatı hakkında bilgi ve fikir veren istatiksel metotlar kullanılarak elde edilmiş verilerdir.

Elektonik Fon Transferi (EFT)

Fonların elektronik ortamda hesaplar arası aktarımının yapıldığı sistemdir.

Elliott Dalgası

Piyasanın kendini tekrar eden belirli bir döngü içerisinde hareket ettiğini iddia eden teori.

Emtia

Piyasalarda işlem gören ve ticari mal grubuna giren ürünlerin oluşturduğu gruba verilen isimdir. Petrol, soya, buğday, şeker ve daha bir çok hammadde grubu emtia statüsünde piyasalarda işlem görmektedir.

Enflasyon

Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli yükseliş eğilimine verilen isim.

Envelope

İki farklı ortalama eğrisi ile grafik üzerinde belirli bir kanal oluşturarak analiz yapılmasını sağlayan indikatör.

Equity

Varlık. Kullanılmamış sermayenizle beraber açık pozisyonlarınızın toplam değerini betimler. Yani açık pozisyonlarınızı kapatmanız durumunda hesabınızda ne kadar bakiye olacağını belirtir.

Eurobond

Hükümet ya da firmaların dış kaynak elde etmek maksadıyla USD veya Euro cinsinden ihraç ettiği ve genellikle 5 ila 30 yıllık vadeleri olan borçlanma senetleridir.

Expert Advisor

Uzman danışman. Terminalin içinde bulunan ve alım-satım işlemlerini otomatik olarak programlamaya izin veren araçtır.

Faiz

Ekonomi biliminde iki anlamda kullanılmaktadır. Birinci anlamda faiz, bir borç anlaşmasının satışı sonucu elde edilen gelir oranıdır. İkinci anlamda ise üretim amaçlı girdi olarak kullanılan sermayenin gelir oranıdır.

FED

Federal Reserve Bank. ABD Merkez Bankası’nın kısaltmasıdır.

Federal Fon Oranları (Federal Funds Rate)

ABD’de bulunan bankaların FED’ten aldıkları sermaye karşılığında ödedikleri gecelik faiz oranıdır. Aynı zamanda FED’in ülkedeki para arzını kontrol ettiği mali politika aracıdır.

Fibonacci Geri Çekilmesi

Teknik analizde kullanılan, (1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144,...) sayıları ile hesaplanan destek direnç belirleme yöntemidir. Paritelerdeki önemli yükseliş veya düşüş hareketlerinin bir kısmının geri çekileceği varsayımından ortaya çıkmıştır. Hareketin ne kadarının geri çekileceği, hangi seviyelerden geri döneceği bu yöntem ile belirlenir.

Fibonacci Numbers

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55 diye devam eden ve kendisinden önceki iki sayının toplamı şeklinde giden sayı serisi. Sayıların birbirleri arasındaki oranından yola çıkarak teknik analiz değerlendirmeleri oluşturulur.

Fiyat Kanalı

Yatırım aracına ait fiyatın grafik üzerinde net olarak belirlenebilen iki yatay sınır çizgisi arasında ilerlemesi ile oluşan şekle verilen isim.

FOMC (Federal Open Market Committee)

Federal Açık Piyasa İşlemleri Komitesi ABD'deki Federal Rezerv Sistemi'nde açık piyasa işlemleri ile parasal kaynaklı konuları ele alıp para politikaları ile alakalı konuların açıklığa kavuşturduğu 1933 yılında kurulan komitedir.

Force Index

Alexander Elder tarafından geliştirilen ve fiyat hareketlerinin gücünü yorumlayan bir indikatör.

Forex

Forex iki ülke para biriminin birbirine karşı dönüşümünü ifade eden foreign exchange kelimesinin kısaltmasıdır

Formasyon

Fiyat grafiği üzerinde verilerin belli şekilleri oluşturmasıyla meydana gelen görünümlere verilen isimdir.

Forward

Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş fiyat ve miktarda teslim edilmesi için gerçekleştirilen sözleşmeye verilen isimdir. Gelecekteki fiyatların belirsizliğine karşın ürüne bugünkü fiyatlar üzerinden sahip olma açısından riski azaltmak üzere kullanılır.Tezgah üstü piyasalarda yapılır.

Fractals

Bill Williams tarafından geliştirilen ve trend dönüşleri hakkında belirleyici bilgiler verdiği düşünülen teknik gösterge.

Free Margin

Muhtelif pozisyonlara girdikten sonra başka pozisyonlara girmek için geride kalmış kullanabileceğiniz sermayenizdir.

FSA

İngilizce, Finansal Yürütme Kurumu’nun kısaltılmışı. İngiltere'de para piyasalarını düzenleyen ve denetleyen bağımsız bir kurumdur.

Future

İleri tarihli işlemler. Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş bir fiyattan yine önceden belirlenmiş bir tarihte teslim edilmesini öngörür.

FX

FOREX kelimesinin kısaltılmış şeklidir.

Faiz veya Kar Payı Desteği

İlgili aracı kuruluşlardan alınacak Krediler karşılığında ödenecek faiz veya kâr payı giderlerinin bir kısmının ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmasını öngören mali destektir.

Faizsiz Kredi Desteği

İlgili aracı kuruluşlardan alınacak Krediler karşılığında ödenecek faiz veya kâr payı giderlerinin tamamının ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmasını öngören mali destektir.

Faktoring

Firmaların mal ve hizmet satışlarından doğan Vadeli alacaklarını bu alanda yetkilendirilmiş finansman şirketlerine daha düşük bir meblağ ile devretmesidir.

Finansal Kiralama (Leasing)

Bir yatırım malının mülkiyeti mal sahibi şirkette kalacak şekilde, belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve sözleşmede belirtilen süre sonunda mülkiyetinin kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir.

Fizibilite Desteği Programı

Kalkınma Ajansları tarafından uygulanan, bölge önceliklerine göre konu ve kapsamı belirlenen Projelerin fizibilite çalışmalarına sağlanan desteklerdir.

Fizibilite Raporu

Yapılması planlanan bir Yatırımın yapılabilir olup olmadığını sektörel, teknik ve finansal açıdan değerlendiren dokümandır.

FOB

İngilizcesi Free On Board olan kısaltma, ihracatçının sorumluluğunun mallarının geminin küpeştesine teslim edilmesi ile sona eren teslim şeklidir.

Fonlama (Kaynak Yaratma)

Şirketlerin öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlama metodudur.

GES

Gelire endeksli senet. Gelire Endeksli Senetler getirisi Devlet gelirleriyle ilişkilendirilen bir yatırım aracıdır.

G10

G7 ülkeleri ve Belçika, Hollanda ve İsveç’in oluşturduğu topluluktur.

G7

ABD, Almanya, Japonya, İngiltere, Kanada ve İtalya’nın oluşturduğu sanayi ülkeleri topluluğudur.

Gann

William D. Gann tarafından geliştirilen matematik ve geometri temelli teknik analiz araçlarının oluşturduğu gruba verilen isim.

Gator Oscillator

Bill Williams tarafından geliştirilen ve trendi anlamaya yardımcı olan bir teknik gösterge.

Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)

Bir ülke vatandaşlarının, o ülkenin sınırları içinde veya dışında gerçekleştirdikleri toplam mal ve hizmetlerin belli bir para birimi cinsinden değeridir.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)

Bir ülkede belli bir zaman içerisinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin belli bir para birimi cinsinden toplam değeridir.

Grafik Formasyonları

Fiyat grafiği üzerinde meydana gelen özel şekiller formasyonları oluşturmaktadır.Üçgen, bayrak, omuz baş omuz baş omuz formasyonları fiyatlardaki mevcut trendin sona erip yön değiştirmeye yaklaştığını haber verirler.

Grand Supercycle

Elliott dalga prensibine göre yaklaşık 200 yıla kadar uzanan bir dönemi ifade eden en büyük piyasa döngüsü.

Gösterge

Ekonomik göstergeler, finans arenasının önde gelen oyuncuları tarafından belirli dönemlerde yayınlanan ekonomik veriler, bildiriler ve duyurulardır.

Hareketli Ortalama

İstatistikte, hareketli ortalama, tam veri kümesinin farklı alt kümelerinin bir dizi ortalamasını oluşturarak veri noktalarını analiz etmek için bir hesaplamadır. Belli bir zaman aralığındaki fiyatların ortalamasının hesaplanması ile elde edilmiş teknik göstergedir.

Hedef Pazar Analizi

Hitap edilmek istenen pazarın nicel ve nitel açıdan değerlendirilmesidir.

Hedge

Hedging amacıyla yapılan işleme verilen isimdir.

Hedge İşlemleri

Hedge, var olan alışverişin, zıt yönlerinde ve açık pozisyonlarında meydana gelen bir yatırımdır.

Hedging

Mevcut bir pozisyonla aynı boyutta ters yöne işlem açarak mevcut kar veya zarar durumunun kilitlenmesi yöntemidir. Geçici zaman kazanmak için başvurulabilir.

Heiken Ashi

Fiyat grafiği üzerinde çizim yapan ve piyasanın mevcut trendini yorumlamayı sağlayan teknik gösterge.

Hibe Desteği

Geri ödemesiz olarak verilen destek çeşididir.

Horizontal Line

Fiyat grafiği üzerine yatay çizgi çizilmesini sağlayan çizim aracı.

IMF (Uluslararası Para Fonu)

1946’da ABD’de kurulan, global finansal piyasaları takip etmek, borsa, ödeme planları, döviz kurları gibi konularda denetim yapmak, mali zorluk içindeki ülkelere finansal destekte bulunmak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur. IMF uluslararası döviz piyasasında likiditeyi sağlamak ve serbest kurları desteklemek görevlerini yürütür.

Interbank

Elektronik ağ ile birbirine bağlı bankaların oluşturduğu para takas sisteminin adı.

IPA

Katılım Öncesi Yardım Aracı, Avrupa Birliği'nin daha önce SAPARD, ISPA, CARDS, Phare ve Türkiye için Katılım Öncesi Mali Destek Programı gibi araçlar altından aday ve potansiyel aday ülkelere sağladığı mali yardımları, 2007 yılı itibarıyla tek çatı altında topladığı finansal yardım programıdır.

IPARD

IPARD, Avrupa Birliği (AB) tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı'nın (Instrument for Pre-Accession Assistance-IPA) Kırsal Kalkınma bileşenidir.

ISIC Kodu

Birleşmiş Milletlerin ekonomik verileri sınıflandırmak için kullanmış olduğu uluslararası standart sanayi sınıflamasıdır.

Islah Organize Sanayi Bölgesi

Islah OSB, 1/7/2017 tarihinden önce mer'i plana (o dönem yürürlükte olan imar planı) göre yapılaşan sanayi tesislerinin bulunduğu alanların ıslah edilmesi suretiyle oluşacak OSB ifade etmektedir.

İhracat

Bir ülkede yerleşik kişi ve kurumların diğer ülkelere mal ve/veya hizmet satması durumudur.

İhracat Destek Ofisi

TOBB ve Ticaret Bakanlığı işbirliğinde başlatılan Proje ile seçilen illerde uygulanmasına başlanmış, İhracatçılara ya da ihracata başlamak isteyenlere rehberlik etmek amacıyla kurulan ofislerdir.

İntifa Hakkı

Mülkiyeti başkasına ait olan bir mal ya da hak üzerinde belirli kişi ya da kişilere tanınan yararlanma hakkıdır.

İpotek

Bankalar tarafından özellikle ticari Kredilerin karşılığı olarak Teminat kabul edilebilen ve kredi borcunun 1,5 ya da 2 katına ulaşan tutarda taşınmazın üzerine konulan rehin türüdür.

İrtifak Hakkı

Tüzel bir kişiliğin kendine ait olmayan araziler üzerinde kullanım hakkı elde etmesidir.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması

Bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulmasını amaçlayan bir sınıflandırmadır. Ülkemizde bu sınıflandırmaya göre 12 adet bölge "Düzey 1", 26 adet alt bölge "Düzey 2" ve 81 adet il "Düzey 3" olarak belirlenmiştir.

İş Planı

İş hedeflerini ve bu hedeflere nasıl ulaşılacağına ilişkin yöntemleri ve bu hedeflere ulaşmak için gereken zaman çerçevesini içeren yazılı belgedir.

İş Yapma Kolaylığı Endeksi

Dünya Bankası tarafından 2004 yılından beri her yıl düzenli olarak hazırlanan İş Yapma Kolaylığı Endeksi (Doing Business Index), üye ülkelerde Yatırım ortamını etkileyen iş düzenlemelerini analiz etmektedir.

İŞGEM

Kurulma kriterleri ve nitelikleri KOSGEB tarafından belirlenen İş Geliştirme Merkezleridir.

İşletme Kredisi

İşletmenin faaliyete başlamasıyla oluşan giderlerinin finansmanını sağlayan Kredidir.

İşletme Sermayesi

İşletmenin üretimine devam edebilmesi için ihtiyaç duyduğu likit veya likide yakın Sermayedir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı

Faaliyetine göre yönetmelikte belirtilen işyerlerinde aranan şartların sağlanması sonucunda belediyeler, il özel idareleri, organize sanayi bölgeleri veya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen belgedir.

İtfa

Borcun borçlu tarafından bir defada veya belirli dönemlerde yapılan ödemelerle ortadan kaldırılması işlemidir.

İthalat Rejimi Kararı

Ülkemiz İthalatını düzenleyen, ülkelere ve ürün sınıflarına göre gümrük vergisi oranlarının belirlendiği karardır.

İyi Tarım Uygulamaları

İnsan sağlığını, çevre ve doğayı dikkate alan tarımsal uygulamalar bütünüdür.

Kabarma

Vadeli fiyatlarında oluşan hızlı yükselmelerdir.

Kaldıraç

İngilizce karşılığıyla “leverage”, sahip olduğunuz ana paranın daha üstünde finansal işlemler gerçekleştirmenizi sağlayan bir mekanizmadır.

Kaldıraç Oranı

İşlem yapmak için yatırdığınız teminat miktarının kaç katına kadar işlem yapabileceğinizi belirleyen orandır.

KAP

Kamuyu Aydınlatma Platformu.

Karşıt Döviz

İşlem yapılan döviz paritesindeki ikinci para birimidir. EUR/TL paritesinde karşıt döviz TL’dir.

Kayma

Emrinizi verdiğiniz fiyat ile emrinizin gerçekleştiği fiyat arasındaki farka kayma (slippage) adı verilir.

Kısa Pozisyon

Gelecekte fiyat düşüşü olacağı beklentisiyle, belirli bir an itibariyle kaldıraçlı varlığın satılması anlamına gelmektedir.

KAYS (Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi)

Ajanslar arası uygulama birliğini sağlamak amacıyla ajansların; Yatırım destekleme, Proje destekleme, çalışma programı, Bütçe, muhasebe, insan kaynakları, performans ölçme faaliyetleri ile ilgili ve ilişkili gerçek ve Tüzel kişilerin ihtiyaç duyulan veri ve bilgilerinin muhafaza edildiği, veri tabanı başta olmak üzere iş ve işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesine imkân veren merkezi yönetim bilgi sistemini ifade etmektedir.

Konvertibilite

Bir ülke parasının, döviz piyasalarında başka bir ülke parası ile serbestçe değiştirilebilmesi ve uluslararası ticari işlemlerde değişim aracı olarak kullanılabilmesidir.

Korunma Seviyesi Emirleri (Protection)

Açık olan pozisyonu önceden belirlenmiş bir fiyattan kapayıp kâr elde etmek (Kar Al Emri) ya da piyasadaki fiyatların aleyhte gelişmesi halinde, zararın sınırlandırılması amacıyla pozisyonu kapatmak için (Zarar Durdur Emri – Stop Loss Seviyesi) mevcut açık pozisyon üzerinde belirlenen fiyat seviyesinden verilen emirlerdir.

Kotasyon

Kotasyon, bir döviz paritesine ilişkin piyasa yapıcının bildirdiği fiyat çiftidir. Kotasyonda bildirilen döviz çifti içindeki birinci dövize “baz döviz” (base), ikincisine “karşıt döviz” denir. Kotasyonun EUR/USD için verildiğini düşünelim. Bu durumda baz döviz euro, karşıt döviz ise Amerikan Doları’dır.

Kur Riski

Döviz kurunun değerinde gelecekte olabilecek değişimler sonucunda zarar etme riskidir. Yatırımcı kurdaki değişimden zarar etmemek için önceden pozisyon alır.

Kur Savaşları

Ülkelerin dış ticaret açığını azaltmak için gizli veya açık şekilde kendi milli para birimine ilişkin değeri kasıtlı olarak düşük tutması ve bu yolla diğer ülkelerle yaptığı ticaretten daha fazla gelir elde etme çabası.

Kapanış Emri

Kapanış seans saatleri içerisinde belirlenecek kapanış fiyatından işlem görmek üzere BIST'a fiyat bilgisi olmadan, sadece miktar bilgisi girilerek gönderilen, kapanış fiyatından emirle karşılaşması durumunda işlem gerçekleştirecek alış ya da satış emirleridir.

KOBİ

KOBİ, "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 125 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta

büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler.

KOBİ Beyannamesi

KOBİ beyannamesi de bir kamu kuruluşu olan KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) tarafından talep edilen ve KOBİ'lerin mali durumlarına ilişkin bilgileri içeren bir bildirimdir.

Konkordato

İflas anlaşması veya konkordato, batık durumdaki şirketlerin borçlarını karşılayabilecekleri koşullar dâhilinde ödemek için alacaklılarıyla mahkemelerce yaptıkları anlaşmadır. Kooperatif

Leasing

Finansal kiralama.

Leverage

İngilizce Kaldıraç.

Libor

London Interbank Offer Rate. Bankaların kendi arasındaki borçlanma için belirledikleri faiz oranı göstergesidir.

Likidite

Herhangi bir finansal aracın kısa süre içerisinde nakde dönüştürülebilir olma özelliğine verilen isim. Çekler, devlet tahvilleri, şirket tahvilleri, hisse senetleri, dayanıklı tüketim malları ve taşınmazlar örnek olarak verilebilir.

Long

Yabancı kaynaklarda alım pozisyonuna verilen isim.

Looney

Kanada Doları’nın diğer adıdır.

Loonie

Kanada Doları’na verilen takma isimdir.

Lot

Forex piyasalarında işlem birimi olarak LOT kullanılır. Standart lot büyüklüğü 100.000 birimdir. 100.000 birim çoğunlukla 100K olarak kısaltılmaktadır. Bunun bir alt birimi olan mini lot 10.000 birimlik (10K) bir büyüklüğü ifade eder. Mini lotun da altında bir birim olan mikro lot kavramı ise 1.000 birimlik işlemi temsil etmektedir.

MA

Moving Average, yani Hareketli Ortalamalar.

Major

Forex'te en çok işlem yapılan döviz çiftlerinden oluşan gruba verilen isimdir.

Margin Call

Yatırımcının zarar ettiği durumlarda varsa açık pozisyonlarının kapanmaması veya yeni işlem açabilmesi için, broker, aracı kurum, banka veya bağlı bulunduğu finansal kurum tarafından yapılan sermaye arttırması talebidir.

Marjin

İşlem açabilmek ve var olan işlemi sürdürebilmek için hesapta bulunması gereken tutara verilen isimdir.

Market

Piyasa anlamına gelen kelime fiyat seviyeleri, alım satım tanımlarını kapsar.

Market Range

Piyasa fiyatları anlamına gelen bu tabir aracı kurumun size sunduğu fiyat aralığıdır. Eğer emrinizin “market range” seviyesinden işleme konulmasını istediyseniz ve sistem fiyat penceresinde belirtilen fiyat üzerinden işleminizi gerçekleştirmeye çalışır.

Marubozu

Marubozu, teknik analizde kullanılan ve bir hisse senedinin seans boyunca bir yönde güçlü bir şekilde işlem gördüğünü ve günün yüksek veya düşük fiyatından kapandığını belirtmek için kullanılan bir Japon şamdan oluşumunun adıdır.

Merkez Bankası

Bir ülkede mali politikayı oluşturmak ve yürütmek ile sorumlu olan, diğer tüm bankaların ve bankalar arası işlemlerin de denetlenmesinden sorumlu olan banka.

Merkez Bankası Döviz Kuru

Merkez Bankasının belirlediği döviz kuruna denir.

Meta Editor

MQL programlama dili ile MetaTrader işlem istasyonunda eklenti yazmanızı sağlayan editör alanı. MetaTrader işlem istasyonuna bütünleşik gelen editörü araçlar menüsünde bulmanız mümkündür.

Metaquotes

MetaTrader işlem istasyonunu meydana getiren yazılım firmasının adı.

Metatrader

Forex işlemlerinin yapılmasını sağlayan bir arabirim yazılımı.

Mezartaşı Doji

Geçmişteki fiyat hareketlerine bağlı olarak fiyatların yukarı veya tersine aşağı gideceği sinyali anlamını taşır.

MFI (Money Flow Index)

Yatırım aracına etki eden parasal büyüklükle gelişen fiyatı karşılaştıran ve bundan sonuç üreten bir gösterge.

Mikro Ekonomi

Şahıs, şirket veya önceden belirlenmiş sektörel grupların ekonomik etkinliklerini inceleyen bilim dalıdır.

Minör

Forex'te en çok işlem yapılan ikinci grubu oluşturan döviz çiftlerine verilen genel isimdir.

MKK

Merkezi Kayıt Kuruluşu

Momentum

Bir paritedeki fiyat değişimlerinin hızını belirleyen teknik gösterge.

MQL

MetaQuotes Software Corp. tarafından geliştirilen MetaQuotes Language, belirli yatırım stratejilerini programlamak için platforma gömülü olan bir yazılımdır.

Mum Çubuğu

Grafik gösteriminde kullanılan temel şekillerden biri. Dönem içinde fiyatın açılış, kapanış, en düşük, en yüksek ve fiyat yönü bilgisini bir arada sunar.

Mum Grafiği

Japon kökenli mum grafiği batıda en çok kullanılan grafik formudur. Mumun üzerindeki ince çizgiler belli bir zaman aralığında oluşan en düşük ve en yüksek fiyat seviyelerini gösterir.

NACE Kodu

Avrupa Birliği'nde Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması anlamına gelen NACE kodu, iş yerlerinin çalıştıkları alanlara göre tehlike sınıflarını belirleyen sistemin oluşturduğu altı haneli bir koddur. Bu sebeple altılı faaliyet kodu olarak da bilinir.

Nakit Akım Tablosu

işletmenin belirli bir dönemdeki nakit akışlarını; nakit kaynak ve kullanım yerlerini gösteren bir tablodur.

Nazım İmar Planı

Arazilerin kullanım kararlarının (Örneğin konut, park, ticaret alanı vb.) belirlendiği imar planlarıdır.

NUTS Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (Türkiye İBBS) (Fransızca

nomenclature d'unités territoriales statistiques, NUTS), Avrupa Birliği ülkelerinin kullandığı İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması içinde Türkiye için kullanılan sınıflandırmadır.

NFA

Ulusal Vadeli İşlemler Birliği (NFA), ABD vadeli işlem ve türev piyasaları için bağımsız bir öz düzenleyici kuruluştur.

Navigator

MetaTrader işlem istasyonuna ait bir komuta penceresi.

Net Pozisyon

Bir paritedeki alış pozisyonları toplamı ile satış pozisyonları arasındaki farka denir.

OBO

Omuz Baş Omuz kavramının kısaltması.

Old Lady

İngiltere Merkez Bankası'nın jargondaki takma ismi.

Omuz Baş Omuz

Omuz formasyonu yukarı trendin bittiğini işaret eden ve oluştuğu zaman trend dönüşünü simgeleyen bir teknik analiz formasyonudur.

Ons

Ağırlık birimi ölçüsü. Forex'te özellikle kıymetli madenlerin birim değeri olarak kullanılır.

Open Positions

Herhangi bir anda açık pozisyonları listeleyen bölüm.

Opsiyon

Herhangi bir varlığı belli bir vade sonunda önceden belirlenmiş fiyattan alma veya satma hakkı veren sözleşmelerdir.

Order

İngilizce, Emir.

Osilator

Piyasadaki fiyatların aşırı alış/satış bölgelerini belirleyen indikatör grubu. Fiyatlar aşırı alım bölgesine girdiğinde satış, aşırı satış bölgesine girdiğinde alım sinyali verirler.

OTC

İngilizce Over the counter, yani tezgah üstü.

Oynaklık

Piyasadaki yüksek oranlı fiyat dalgalanması.

P/L

İngilizce Profit / Loss yani Fayda / Zarar.

Para Piyasası

Kısa vadeli (uluslararası piyasalar için 90 gün ve daha az), yüksek likiditeye sahip finansal enstrümanların işlem gördüğü piyasalardır.

Para Politikası

Ekonomik büyüme, istihdam artışı ve fiyat istikrarı gibi hedeflere ulaşabilmek için paranın elde edilebilirliğini ve maliyetini etkilemeye yönelik olarak alınan kararları ifade eder.

Parite

İki ülke parasının birbirine oranı esas alınarak oluşturulmuş yatırım aracına verilen isimdir. EUR/USD gibi gösterilen, iki farklı değerin takas oranını ifade eden şekliyle işlem görür.

Petro-Dolar

Petro-dolar, petrol satışlarından elde edilen geliri tanımlamak için kullanılan terim. Petrol satın almak isteyen her ülke ya da kuruluş, karşılığında dolar vermek, bu doları da bir yerden bulmak zorundadır.

PIP

Bir yatırım aracının fiyat olarak hareket edebileceği en küçük birimdir. Tam açılımı ise point in percentage’dir.

Pip / Tick (Puan)

“Price Interest Point” teriminin kısaltılmışıdır. Herhangi bir döviz çifti için en küçük fiyat değişimidir.

Pivot

Belirli bir matematiksel yöntemle fiyatın içinde bulunduğu dönemin ortalamasını belirten teknik analiz aracı.

Piyasa Faiz Oranı (Market Interest Rate)

Piyasa faiz oranı, piyasada konu olan zamanda geçerli olan cari faiz oranını ifade eder. Nominal faiz oranı ise aynı zamanda kote edilen faiz oranı olarak da adlandırılır.

Pozisyon

Yatırımcının gelir elde etmek amacıyla piyasada açtığı işleme verilen isimdir. Fiyatın yükseleceğini düşünüyorsanız “alım pozisyonu”, düşeceğini düşünüyorsanız “satış pozisyonu” açarak kar elde etmeye çalışırsınız.

Price Channel

İngilizce Fiyat Kanalı. Fiyat kanalları, fiyatların belirli bir aralık boyunca ilerleme durumunun analiz aracıdır.

Range

Fiyat aralığı. Herhangi bir zaman aralığı içerisinde fiyatın ölçülmeye başlandığı birim ile ölçümleme sonundaki birim arasındaki fark.

RBA

Reserve Bank Of Australia. Avustralya Merkez Bankası.

Reeskont

İskonto edilmiş bir kıymetin merkez bankasında tekrar iskonto edilerek alınması işlemine verilen isimdir.

Regülasyon

Denetleme sistemi. Aynı zamanda düzenleme ve ayarlama da demektir.

Repo

Sabit getirisi olan bir menkul kıymetin belirlenen süre sonunda önceden tespit edilmiş şartlar çerçevesinde geri alma taahhüdü ile satılmasıdır.

Resesyon

Bir ülkede belirli bir zaman aralığında ekonomik büyümenin yavaş veya negatif yönde olması durumudur.

Resistance

İngilizce direnç.

Rezerv Para

Bir paranın uluslararası alanda rezerv para olarak kabulü o paranın ticarette ve çeşitli ilişkilerde yaygın biçimde kullanılmasına bağlıdır. Örnek olarak altın ve doları verebiliriz.

Risk – Getiri Oranı

Bir işlemin potansiyel getirisinin potansiyel zarar riskine bölünmesi ile edilen orandır.

Risk Sermayesi

Kişinin borsa türevlerinden birinde yatırım yapıp, kaybettiği takdirde yaşam standartlarını veya tarzını etkilemeyecek miktardaki sermayeye denir.

Risk Yönetimi

Yapılan işlemlerin zarara gitmesi ve yönetilen sermayenin kaybedilmesi ihtimali güçlendiğinde yatırımcının riski belli kurallar çerçevesinde yönetebilme kabiliyetine denir.

Rollover

Döviz alım satım işlemlerinde, bir pozisyon yenileme, değer tarihi SPOT'a eşit olan tüm açık pozisyonların bir sonraki iş gününe devredileceği gün sonunda gerçekleşen eylemdir

RSI (Relative Stregth Index)

Göreceli güç endeksi. RSI, ilgili periyottaki kapanış değerlerini periyodun bir önceki kapanış değerleri ile karşılaştırarak hesaplanan kısa ve orta vadeli trendin yönü hakkında öngörüde bulunmayı sağlayan bir indikatördür.

RVI (Relative Vigor Index)

Göreceli oynaklık endeksi. John Ehlers tarafından trend ölçümüne yönelik geliştirilen bu gösterge oynaklığın yönünü ölçen doğrulayıcı bir göstergedir.

Sabit Kur Sistemi

Sabit kur, yerel para biriminin değerinin, başka bir para biriminin veya para birimleri sepetinin değerine veya altın gibi başka bir değere bağlandığı kur düzenidir. Ölçü alınan bu değerler yükselip düştükçe, bunlara bağlanmış olan yerel para biriminin de değeri değişir.

SAR (Stop And Reversal)

İngilizce dur ve geri dön. SAR göstergesi 1978 yılında Welles Wilder tarafından piyasaya tanıtılan bir teknik indikatördür. Genellikle trend takibi için kullanılır.

Satış Fiyatı (Ask)

Piyasa katılımcılarının satış işlemi yapmaya istekli oldukları fiyat.

Satış Fiyatı

Aracı kurumun satmaya razı olduğu, alış yapabileceğiniz fiyattır.

Satış Sinyali

Teknik analizde kullanılan indikatörlerden birinin fiyatlarda düşüş olabileceğine işaret etmesidir.

Scalping

Çok kısa zaman aralıklarıyla çok sık alım satım yapmak ve bu şekilde kar elde etmeye çalışmaktır.

Sell

Satış emri.

Sell Limit

İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın üstünde bir seviyeye verilen otomatik satış emri.

Sell Stop

İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın altında bir seviyeye verilen otomatik satış emri.

Sermaye Dağıtımı

Sermayeyi farklı yatırım araçları arasında riski azaltmak amacı ile dağıtmak işine denir.

Sermaye Piyasası (Capital Market)

Bir yıldan uzun vadeli yatırım araçlarının ihraç edildiği ve işlem gördüğü piyasalardır.

Short

Yabancı kaynaklarda satış pozisyonuna verilen isim.

Sinyal Çizgisi

Fiyat grafiğinin üzerinde kullanılan hareketli ortalama veya grafiğin altında yer alan osilatör indikatörlerinde bulunan,fiyatlarla birlikte hareket eden eğri, bulunduğu yere göre alış veya satış sinyali verir. RSI, MACD, Stochastic Osilatör, sinyal çizgileri en yaygın kullanılan indikatörlerdir.

SL

İngilizce, Stop Loss yani Zararı Durdur cümlesinin kısaltılmışı. Zarar durdurma politikaları, hasarlarda belirli bir eşik aşıldıktan sonra yürürlüğe girer

Smithsonian Anlaşması

1971 yılında IMF üyesi on ülkenin oturumuyla gerçekleşen toplantı. Serbest kur sistemine geçişte önemli bir rol oynamıştır.

SNB (Swiss National Bank)

İsviçre Merkez Bankası.

Spekülasyon

Piyasanın fiyat değişimine istinaden risk alarak para kazanma çabası.

Spekülatif

Değeri geniş oranda değişerek spekülasyona müsait hale gelmiş.

SPK

Sermaye Piyasası Kurulu. Bazen Sermaye Piyasası Kanunu olarak da kullanılır.

Spot Piyasa

Spot piyasa bir ürünün alış ve satışının işlem tarihinde belirlenen fiyat üzerinden en çok iki iş günü sonrasında gerçekleştirildiği piyasadır.

Spread

Spread, bir enstrümanın alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki farka denir. Spread aynı zamanda yatırımcının pozisyon açarken karşılaştığı maliyetlerin başında gelmektedir.

Standart Deviation

Fiyat ortalamasının standart sapmasını belirli matematiksel formüllerle gösteren bir indikatör.

Stoch RSI

RSI ve Stochastic osilatörlerinin her ikisi de aşırı alış ve satış bölgelerini belirtirler.

Stochastic Oscillator

George Lane tarafından geliştirilen bu indikatör, fiyatların belli bir zaman diliminde, 0 ile 100 arasında değişen yüksek/düşük fiyat aralığına göre hareketlerini ölçer.

Stochastics

George Lane tarafından geliştirilen bu indikatör, fiyatların belli bir zaman diliminde, 0 ile 100 arasında değişen yüksek/düşük fiyat aralığına göre hareketlerini ölçer.

Stocky

İsveç Kronu.

Stop Out

Sürdürülebilir teminatının yetersiz duruma düşmesi ile aracı kurumun müşterinin açık pozisyonlarına müdahale etmesi.

Strateji Testleri

Geçmiş verilerin güncel verilere uygulanması ile, bir işlem stratejisinin performansını ölçmekte kullanılan yöntemdir.

Supercycle

Elliott dalga prensibine göre büyükçe bir dönemi kapsayan piyasa döngüsüne verilen isim.

Support

İngilizce destek.

Sürdürme Teminatı

Piyasadaki günlük fiyat değişikliklerine bağlı olarak güncellenen teminat tutarının korunması gereken en alt düzeyidir.

Swap

Swap, iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde bir varlığa ya da yükümlülüğe bağlı olan farklı faiz ödemelerini veya döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri sözleşmeleridir.

Tahvil

Devletin ya da anonim ortaklıkların ödünç para bulmak maksadıyla piyasaya çıkardığı borçlanma senetlerine verilen genel isimdir.

Takasbank

Türkiye'de menkul kıymetlerin takası, saklanması ve uluslararası standartlarda numaralandırılması ile görevlendirilmiş sektör bankası.

Take Profit

Kar al olarak çevrilebilecek bu emir tipi fiyatlar kar yönünde ilerlediğinde daha fazla riske girmeden pozisyonunuzu kapatacağınız noktaya konur.

Takoz Formasyonu

Fiyatların eğime sahip olan iki sınır arasında gittikçe sıkıştığı dönemde ortaya çıkan formasyon şeklidir. Alım veya satım sinyali ürettiği düşünülür.

Tarihli Emir

Kendi belirlediğiniz tarihe kadar geçerli olan emir anlamına gelmektedir.

Teknik Analiz

Piyasadaki fiyat hareketlerinin grafik formasyonlar, indikatörler ve destek direnç seviyeleri gibi araçlar yardımı yardımı ile önceden tahmin edilmesi amacıyla yapılan analizdir.

Temel Analiz

Yatırım kararı verebilmek amacıyla kullanılan iki evrensel yöntemden biri. Siyasi, kültürel, doğal, politik tüm gelişmeleri inceleyerek bunların fiyatlara yansımasını anlamaya çalışır.

Teminat Tamamlama Seviyesi

Başlangıç teminatı üzerinden bir oranla ifade edilen ve mevcut teminatın bu seviyenin altına düşmesi durumunda sistemin yeni pozisyon açmanıza izin vermeyeceği seviyeyi ifade eder.

Ters İşlem

Kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon, uzun pozisyon karşısında ise kısa pozisyon alınması anlamına gelmektedir. Ters işlem yapmanız, pozisyon kapanması anlamına gelmemektedir. Her açık pozisyonun ayrı ayrı kapatılması gerekmektedir.

Ters Omuz Baş Omuz

Forex piyasasında (forex market) işlem stratejisi geliştirirken TOBO, grafikte düşen bir trendin sonlanmakta olduğunu ve yükselen bir trendin başlayacağını gösteren üç dipli bir formasyondur. TOBO oluşmaya başlarken grafiği incelenen finansal ürün düşüş trendindedir.

Ters Repo

Sabit getirisi olan bir menkul kıymetin belirli süre sonunda önceden belirlenmiş şartlarla geri satmak üzere satın alınması işlemine verilen isimdir.

Temettü

Temettü, şirketin dönem içinde elde ettikleri kârdan mevcut ortakların pay alma hakkıdır. Borsada işlem gören şirketlerde kâr payı nakit ve/veya hisse senedi şeklinde dağıtılabilir.

Used Margin

Bir pozisyonun taşınabilmesi için gerekli olan teminat miktarı Used margin (Kullanılan Teminat) olarak ifade edilir.

Uzun Pozisyon

Gelecekte fiyat artışı olacağı beklentisiyle kaldıraçlı varlığın alınması.

Vadeli İşlemler

Spot (iki iş günü) işlem tarihini aşan ileri bir tarihte teslimi söz konusu olacak bir kıymetin (döviz, faiz, mal) vadesi, miktarı ve fiyatının bugünden belirlenerek sözleşmeye bağlandığı işlemlerdir.

Vadeli İşlemler Sözleşmesi

Vadeli işlem sözleşmesi (futures), sözleşmenin taraflarına, standartlaştırılmış miktar ve kalitedeki bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan alma veya satma yükümlülüğü getirmektedir.

Vadeli Piyasalar

Vadeli piyasalar belirli bir ürünün, fiyatı bugünden sabitlemek koşuluyla ileri bir tarihte teslim edilmesi taahhüdünü içeren sözleşmelerin alınıp satıldığı piyasalardır.

Valör

Üzerinde anlaşma sağlanan bir işlemin fiziksel olarak karşılıklı değiş tokuşu ile yerine getirilmesi işlemidir.

Vertical Line

Fiyat grafiği üzerine dikey çizgi çizilmesini sağlayan çizim aracı

VOB

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nın kısaltılmışı.

Volatilite (Oynaklık)

Piyasadaki fiyatların, belli bir zaman aralığındaki değişimlerinin standart sapma ile ölçülmesi sonucu elde edilen gösterge.

Volume

İşlem miktarı. Bir parite ile ilgili ne kadar fazla kullanıcı işlem yaparsa paritenin volümü o kadar yükselir. Tercih edilen para birimlerini izlemek açısından fikir verir.

Webtrader

İnternet tarayıcısı üzerinden Forex işlemlerinin yapılmasını sağlayan arabirim.

William’s %R

Williams% R veya sadece% R, son N günün en yüksek ve en düşük fiyatına göre mevcut kapanış fiyatını gösteren bir teknik analiz osilatörüdür. Bir yayıncı ve ticari materyallerin destekçisi Larry Williams tarafından geliştirilmiştir.

Yusufçuk Doji

Piyasanın yükseliş habercisi olduğuna inanılan bir mum çubuğu formasyonu.

Zararı Durdur

Zarar kes şeklinde de ifade edilebilen bu tabir açık olan pozisyonunda nereye kadar zarara katlanabileceğimizi belirler. İngilizcesi Stop Loss plan emir program, forum ve bloglarda SL olarak kısaltılabilir.

Zig Zag

Piyasanın hareketini görsel olarak kolaylaştıran, tepe ve dip noktaları tespit ederek ilerlemeyi belli zigzaglar dahilinde tanımlamaya çalışan bir teknik gösterge.

Zorunlu Karşılık

Zorunlu karşılık, zorunlu karşılık oranı ya da munzam karşılık; mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır.

Sürdürmek istediğimiz
çok şey var

Gelecek için de anadolubank sürdürülebilirlik Detaylı Bilgi
Sürdürülebilirlik Yaklaşımımız anadolubank sürdürülebilirlik

Sorumlu bankacılık anlayışı ile sürdürülebilirliği, Anadolubank vizyonuna, kurumsal tecrübeye ve kurum kültürüne entegre ederek, ekonomik, sosyal ve çevresel konuların eşit önemde olduğunu biliyor; çalışmalarımızda bir arada ele almaya önem veriyoruz.

Sürdürülebilirlik Faaliyetlerimiz anadolubank sürdürülebilirlik

Gelecek nesillere daha iyi bir Dünya bırakabilmek amacıyla, gerçekleştirdiğimiz vegerçekleştireceğimiz çalışmalarımıza sürdürülebilirliği dahil ediyoruz.

Anadolubank logo

Anadolubank QR